________________
उत्तराध्ययनसूत्रे 'समुच्छिमाण' इत्यादि।
संमूर्छिमानां मनुजानाम् एष एव भेद आख्यातो भवति । ते सर्वेऽपि संमूछिमा गर्भव्युत्क्रान्तिकाश्च, लोकस्यैकदेशे लोकैकभागे वर्तमाना व्याख्याताः ॥१९७॥१९८६१९९॥२००१२०१॥२०२॥
मनुष्याः उक्ताः, संप्रति देवानाहमूलम्-देवा चउठिवहा वुत्ता, ते मे कित्तयओ सुण ।
भोमिज्जाणमन्तरजोईसवेमाणिया तहा ॥ २०३ ॥ दसहा उ भवणवासी, अट्टही वणचारिणी। पंचविहा जोइसिया दुविही वेमाणिया तहा ॥२०४॥ छाया-देवश्चतुर्विधा उक्ताः, तान् मे कीर्तयतः श्रृणु।
भौमेय-व्यन्तर-ज्योति वैमानिका स्तथा ॥२०॥ च्छिम और गर्भव्युत्क्रान्तिक मनुष्योंकी स्थिति लोकके एक भागमें समझना चाहिये ॥१९७॥
ये सन्ततिकी अपेक्षा अर्थात् प्रवाह रूपसे अनादि और अनंत हैं, तथा स्थितिकी अपेक्षासे सादि और सान्त हैं ।।१९८॥ इनकी आयुस्थिति उत्कृष्ट तीन पल्योपमकी है और जघन्य अन्तर्मुहूर्तकी है ॥१९९॥ इनकी कायस्थिति उत्कृष्ट नौ पूर्वकोटि अधिक तीन पल्योपमकी है
और जघन्य अन्तर्मुहूर्त्तकी है। इनका अन्तर निगोदकी अपेक्षा उत्कर्ष से अनन्तकाल समझना चाहिये और जघन्यसे अन्तर्मुहूर्त हैं ॥२०॥ ॥२०१॥ तथा-वर्ण, गन्ध, रस, स्पर्श, संस्थान और देशके भेदसे इनके अनेक भेद होते हैं ॥२०२॥ અને ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિક મનુષ્યોની સ્થિતિ લેકના એક ભાગમાં સમજવી જોઈએ૧૯ળ
સંતતિની અપેક્ષા અર્થાત્ પ્રવાહી રૂપથી અનાદિ અને અનંત છે તથા સ્થિતિની અપેક્ષાથી સાદી અને સાત છે. ૧૯૮ છે
આયુસ્થિતિ ઉત્કૃષ્ટ ત્રણ પપમની છે અને જઘન્ય અંતમુહૂતની છે ૧લ્લા
એની કાયસ્થિતિ ઉત્કૃષ્ટ નવ પૂવકેટી અધિક ત્રણ પલ્યોપમની છે. અને જઘન્ય અંતર્મુહૂર્તની છે. એનું અંતર નિગદની અપેક્ષા ઉત્કર્ષથી અનંતકાળ સમજવું જોઈએ અને જઘન્યથી અંતર્મહત છે. ૨૦૦ ૨૦૧૫
તથા વર્ણ, ગંધ, રસ, સ્પર્શ, સંસ્થાન અને દેશના ભેદથી એના અનેક ભેદ હોય છે. જે ૨૦૨ છે
उत्तराध्ययन सूत्र:४
