________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. ३६ उदारत्रसकायजीवनिरूपणम्
८६३
अग्निरूपा वायुरूपाश्च द्वये सा उक्ताः समत्युदाररूपास्तृतीयास्त्रसा उच्यन्तेमूलम् - उराला ये तैसा जो उ, चउहा ते पकित्तिया ।
बेइदिये तेइंदियं, चंउरो पंचिंदिया चे ॥ १२७ ॥ छाया -- उदाराश्च त्रसा ये तु चतुर्धा ते प्रकीर्तिताः । द्वीन्द्रिया स्त्रीन्द्रियाः, पञ्चेन्द्रियाचैव ॥ १२७ ॥ टीका--' उराला ' इत्यादि ।
ये तु उदारास्त्रास्ते चतुर्धा प्रकीर्तिताः । तद् यथा - द्वीन्द्रिया स्त्रीन्द्रियाश्च - चत्वारः पञ्चेन्द्रियाश्चेति । तत्र द्वीन्द्रियाः = स्पर्शनं रसनं चेति द्वे इन्द्रिये येषां ते द्वीन्द्रियाः, कृम्यादयः । त्रीन्द्रियाः = स्पर्शनं रसनं घ्राणं चेति त्रीणि इन्द्रियाणि येषां
(अनंतकालं - अनंतकालम् ) अनंतकालका है। यह उत्कृष्ट अन्तर निगेादकी अपेक्षा से कहा गया है ( जहन्नयं - जघन्यकम् ) जधन्य अंतरकाल (अंतो मुहूतं - अन्तर्मुहूर्तम् ) अन्तर्मुहूर्त का है ( एएसि एतेषाम् ) इन वायुकायिक जीवोंके (वण्णओ गंधओ रसफासओ वि य संठाणदेसओवर्णतः गंधतः रसस्पर्शतः अपि च संस्थानदेशतः वा) वर्णकी, गंधकी, रसकी स्पर्शकी तथा संस्थानरूप देशकी भी अपेक्षा (सहस्सओ विहाणाई - सहस्रशो विधानानि) हजारों भेद हो जाते हैं ।। ११८ से १२६ ॥
अब उदाररूप जो तीसरे प्रकारके त्रस जीव हैं उन्हें सूत्रकार कहते हैं— 'उराला' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - (जो उ उराला तसा ते चउहा पकित्तिया - ये तु उदाराः साः ते चतुर्धा प्रकीर्तिताः) जो सोंका तीसरा भेद उदारत्रस कहा
અનન્તા હમ અને તકાળના છે આ ઉત્કૃષ્ટ અંતરકાળ નિગેદની અપેક્ષાથી उडेस छे. जहन्नयं - जघन्यक्रम ४धन्य तराण अंतोमुहुत्त - अन्तर्मुहूत्तम् अतभुर्त। छे. एएसि - एतेषां मा वायुअयि भवना वण्णओ गन्धओ रस फासओ विय संठाणदेसओ - वर्णतः गंधतः रसस्पर्शतः अपि च संस्थानदेशतः वा वर्षांनी गंधनी, रसनी, स्पर्शनी, तथा संस्थान३य देशनी पशु अपेक्षाओं सहसओ विहाणाई - सहस्रशो विधानानि हुन्न। लेह थ लय है ।। ११८ थी १२६ ।। હવે ઉદારરૂપ જે ત્રીજા પ્રકારના ત્રસ જીવ છે
તેને સૂત્રકાર ખતાવે
छे. उराला " इत्यादि ।
(6
अन्वयार्थ -- जो उ उराला तसा ते चउहा पकित्तिया - ये तु उदाराः साः ते चतुर्धा प्रकीर्तिताः ? त्रसना त्रीले लेह
हार त्रस उडेल छे ते यार
उत्तराध्ययन सूत्र : ४
