________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ३६ वनस्पतिकायजीवनिरूपणम्
मूलम् - एंग विहमर्णाणत्ता, सुहुमा तत्थ वियोहिया । सुमा सव्वलोगम्मि, लोग देसे मैं बायरा ॥ १०१ ॥ संतई पप्पाईयाँ, अपज्जवंसिया विं यं । ठि पडुच्च साईया, सज्जवसियावि ये ॥ १०२ ॥ दस चैव सहस्सांई, वासाक्कोसिया भवे । वणस्संईण आऊं तु, अंतोर्मुहुत्तं जहन्नयं ॥ १०३ ॥ अनंतकालमुकोसा; अंतर्मुहुत्तं जहन्निया । काठिई पणगाणं, तं कार्यं तु अमुचओ ॥ १०४ ॥ असंखकालमुकोसं, अंतोमुहुत्तं जनयं । विजम्मि सेए काए, पेणगजीवाण अंतरम् ॥ १०५ ॥
"
छाया -- एकविधा अनानात्वाः, सूक्ष्मास्तत्र व्याख्याताः । सूक्ष्माः सर्वलोके, लोकदेशे च बादराः ॥ १०१ ॥ सन्ततिं प्राप्य अनादिकाः, अपर्यवसिता अपि च । स्थिति प्रतीत्य सादिकाः सपर्यवसिता अपि च ॥ १०२ ॥ दशैव सहस्राणि वर्षाणामुत्कृष्टकं भवति । वनस्पतीनाम् आयुस्तु, अन्तर्मुहूत्तं जघन्यकम् ॥ १०३ ॥ अनन्तकालमुत्कृष्टा, अन्तर्मुहूर्त्त जघन्यका । काय स्थितिः पनकानां तं कार्यं तु अमुञ्चताम् ॥ १०४ ॥ असंख्यकालमुत्कृष्टम्, अन्तर्मुहूर्त्त जघन्यकम् । त्यक्ते स्वके काये, पनकजीवानामन्तरम् ॥ १०५ ॥ टीका -' एगविहमणाणत्ता ' इत्यादिएतद् गाथापञ्चकं व्याख्यातप्रायमेव ॥ १०१ ॥ १०२ ॥
८४७
सब (हलिद्दा - हरिद्रा) हल्दी पर्यन्त कन्द विशेष है और उन२ भिन्नर देशों में प्रसिद्ध है । इस तरह ये समस्त अनेक प्रकारके साधारण वनस्पति जीव है ॥ ९७-१००॥ 'एगविह०' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - (तत्थ सुहमा - तत्र सूक्ष्माः ) सूक्ष्म वनस्पतिकाय जो जीव है वे ( एगविहमणाणत्ता वियाहिया - एकविधाः अनानात्वाः ॥ ८७-१०० ॥" एगविह " इत्यादि ।
साधारण वनस्पति
मन्वयार्थ - - तत्थ सुहुमा तत्र सूक्ष्माः सूक्ष्म वनस्पतिय ने भवछे ते एगविहमणाणत्ता वियाहिया - एक विधाः अनानत्वाः व्याख्याताः थे: ४ प्रानां छे
उत्तराध्ययन सूत्र : ४
