________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० ३४ गतिद्वारनिरूपणम्
६५५
अस्याच जघन्या स्थिति लन्तिके, उत्कृष्टा तु सर्वार्थसिद्धे, अत्रैव एतावदायुषः सद्भावात् ।। ५५ ।
उक्त स्थितिद्वारं सम्प्रतिदशमं गतिद्वारमाह
मूलम् - किंव्हा नीला काऊ, तिन्निं वि ऍयाओ अहम्मलेसाओ ।
-
१०
एयाहि तिहिवि जीवो, दुग्गई उई ॥ ५६ ॥
छाया -- कृष्णा नीला कापोती, तिस्रोऽपि एता अधर्माश्याः । एताभिस्तिभिरपि जीवो, दुर्गतिम् उपपद्यते ॥ ५६ ॥ टीका--' किण्हा ' इत्यादि --
कृष्णा, नीला, कापोतीच एतास्तिस्रोऽपि अधर्मलेश्या:-अधर्महेतवोलेश्या अधलेश्याः भवन्ति, पापोपादान हेतुत्वात् । अतएव एताभिस्तिभिरपि लेश्याभिः,
"
जीवो दुर्गति - नरक तिर्यग्गतिरूपाम् उपपद्यते = प्रामोति ॥ ५६ ॥
त्तमम्भहिया - त्रयस्त्रिंशत् मुहर्त्ताभ्यधिका ) तथा एक अन्तर्मुहूर्त अधिक तेत्तीस सागरोपम प्रमाण शुल्कलेश्या की उत्कृष्ट स्थिति है। इस लेश्या की जघन्य स्थिति लान्तक देवलोक में है तथा उत्कृष्ट स्थिति सर्वार्थसिद्ध में है । क्यों कि यहीं पर इतनी आयु है ॥ ५५ ॥
नवमस्थिति द्वार कहा, अब दशवाँ गतिद्वार कहते हैं- जिसमें प्रथम अशुभ लेश्या की गति कहते हैं-' किण्हा ' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - ( किण्हा नीला काऊ-कृष्णा नीला कापोती) कृष्णलेश्या नीललेश्या तथा कापोतीलेश्या (एयाओ तिनि अहम्मलेसाओ-एताः तिस्रःअधर्मा लेश्याः) ये तीन अधर्मकी हेतु होनेसे अधर्मलेश्या हैं, क्यों कि ये पापके उपार्जनमें हेतु होती हैं। इसीलिये ( एयाहि तिविहिवि जीवो दुग्गइं उबवजई - एताभिः तिसृभिः अपि जीवः दुर्गतिम् उपपद्यते ) તેત્રીસ સાગરોપમ પ્રમાણ શુકલ લેસ્યાની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ છે. આ લેશ્યાની જઘન્ય સ્થિતિ લાન્તક દેવલોકમાં છે, તથા ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ સર્વાસિદ્ધમાં છે, કેમકે, ત્યાંજ એટલી આધુ છે. પા
નવમ્' સ્થિતિદ્વાર કહ્યુ, હવે દસમું ગતિદ્વાર કહે છે. પ્રથમ અશુભ सेश्यानी गतिने उडे छे - " किव्हा " धत्याहि !
अन्वयार्थ - किण्हा नीला काऊ - कृष्णा नीला कापोती पृ॒ष्णु लेश्या, नीस सेश्या तथा अयोती लेश्या एयाओ तिन्नि अहम्मलेसाओ - एताः तिस्रः अधर्मा लेश्याः એ ત્રણ અધર્મના હેતુ હોવાથી અધમ લેસ્યા છે કેમકે, એ ઉપાદાનમાં હેતુ होय छे. आ आर एयाहितिविधि वि जीवो दुग्गई उववज्जई - एताभिः तिसृभिः अपि जीवः दुर्गतिम् उपपद्यते सा ऋणु श्यामाथी युक्त लव भरीने दुर्गतिमां
उत्तराध्ययन सूत्र : ४
