________________
-
६४८
उत्तराध्ययनसूत्रे उत्कृष्टा स्थितिः। एतावदायुषामेव भवनपति व्यन्तराणामिमे स्थितीमन्तव्ये । इहाप्युक्तहेतोरेव पूर्वस्माद् बृहत्तरोऽसंख्यातभागः परिगृह्यते ॥ ५० ॥
एवं भवनपति-व्यन्तररूप निकायद्वयभाविनीमायलेश्यात्रयस्थितिं प्रदर्य समस्तनिकायभाविनी तेजोलेश्यायाः स्थिति प्रदर्शयितु माहमूलम्-तेण परं वोच्छामि, तेहुलेसा जहा सुरगणाणं । __ भवणवइ-वाणमंतर--जोइस-वेमाणियाणं च ॥५१॥ छाया-तेन परं वक्ष्यामि, तेजोलेश्या यथा सुरगणानाम्
भवनपतिवाण व्यन्तरज्योतिर्वैमानिकानां च ॥५१॥ स्थिति है। इस जघन्य स्थिति में एक समय अधिक और करदेना। यही बात ( समयमभिहिया-समयाभ्यधिका ) इस पद से बतलाई गई है। अर्थात् नीललेश्या की उत्कृष्ट स्थिति में एक समय और अधिक जोड देने से कापोतीलेश्या की जघन्यस्थिति हो जाती है। तथा कापोती लेश्या की (पलियम संखं च उक्कोसा-पल्योपमासख्येयं च उत्कृष्टा) एक पल्य के असंख्यातवें भाग प्रमाण उत्कृष्ट स्थिति है। यह स्थिति इतनी आयुष्यवाले ही भवनपति तथा व्यन्तर देवों की होती है। यहां पर पल्यका असंख्यातवाँ भाग पहिलेकी अपेक्षासे भी वृहत्तर (अधिक) ही ग्रहण करना चाहिये ॥ ५० ॥
इस प्रकार यहांतक भवनपति एवं व्यन्तरनिकायों में पहिले की तीन लेश्याओंकी स्थिति दिखाकर अब सूत्रकार समस्त निकायोंमें होने वाली કાપતી વેશ્યાની જઘન્ય સ્થિતિ છે આ જઘન્ય સ્થિતિમાં એક સમય અધિક १५ शव ०१ पात समयमन्भिहिया-समयाभ्यधिका 21 ५४थी मताવાયેલ છે. અર્થાત નીલ વેશ્યાની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિમાં એક સમય વધુ અધિક નેકી દેવાથી કાપતી લશ્યાની જઘન્ય સ્થિતિ થઈ જાય છે. તથા કાપતી सश्यानी से पालियमसंखं च उक्कोसा-पल्योपमासंख्येयं च उत्कृष्टा पक्ष्यन અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ છે. આ સ્થિતિ એટલી આયુવાળા જ ભવનપતિ તથા વ્યન્તર દેવેની હોય છે. અહીંયા પત્યને અસંખ્યાતમે ભાગ પહેલાંની અપેક્ષાએ બૃહત્તર જ ગ્રહણ કરવો જોઈએ. પશે
આ પ્રમાણે અહીં સુધી ભવનપતિ વ્યંતર દેવની કાયામાં પહેલાંની ત્રણ લેશ્વાઓની સ્થિતિ બતાવીને હવે સૂત્રકાર સમસ્ત નિકાચોમાં હોવાવાળી
उत्तराध्ययन सूत्र:४
