________________
२७६
उत्तराध्ययनसूत्रे तया उपलक्षितं शुभानुबन्धि कर्म निबध्नाति, शुभकर्मोपार्जयतीत्यर्थः । यद्वा'आगमे शश्वद्भद्रतया' इति छाया आगमिष्यतीत्यागमः-आगामीकालस्तस्मिन् , शश्वद्भद्रतया सर्वदा कल्याणकारक तयोपलक्षितं कर्म निबध्नाति ॥ सू० २३ ॥ इत्थं पञ्चविधस्वाध्यायकरणेन श्रुतमाराधितं भक्तोति चतुर्विंशतितम श्रुताराधनामाहमूलम्-सुयस्त आराहणयाएणं भंते ! जीवे किं जणेइ ?। सुयस्स आराहणयाए णं अण्णाणं खवेइ, न य संकिलिस्सइ॥सू०२४॥ छाया-श्रुतस्याराधनतया खलु भदंत ! जीवः किं जनयति ? । श्रुतस्याराधनया खलु अज्ञानं क्षपयति, न च संक्लिश्यते ॥ २४ ॥
टीका-'सुयस्स आराहणयाए ' इत्यादि
हे भदन्त ! श्रुतस्य-आगमस्य, आराधनया-सम्यगासेवनया जीवः किं जनयति ? भगवानाह-श्रुतस्याराधनया जीवः खलु अज्ञानं क्षपयति अपनयति कालमें भद्र अर्थात्-कल्याण-का भागी हो जाता है, अतः इसकी वजहसे वह ऐसे ही शुभ कर्मों का बंध करता है जो उसके कल्याण करने में साधक बनते हैं।
भावार्थ-दुर्गतिमें पड़नेसे जो जीवको बचाता है वह धर्म है उसकी कथा करना-अर्थात् अहिंसादि रूप धर्मकी प्ररूपणा करना-इसका नाम धर्यकथा है । इस धर्मकथाको करनेवाला जीव नियमतः अपने कर्मों की निर्जरा करता है और वह प्रवचनका प्रभावक माना जाता है। जो प्रवचन कापभावक जीव होता है वह ऐसे२ शुभ कर्मोंका उपार्जन करता है कि जिनके कारण उसके कल्याण होने में किसी भी प्रकारकी बाधा नही आती है ॥२३॥
पूर्वोक्त पांच प्रकार के स्वाध्यायके करनेसे श्रुतकी आराधना होती है ભદ્ર-કલ્યાણને ભેગવનાર બની જાય છે. આથી એનાં કારણે તે એવાંજ શુભ કર્મોને બંધ કરે છે કે, જે એનું કલ્યાણ કરવામાં સાધક બને છે.
ભાવાર્થ-દુર્ગતિમાં પડવાથી જે જીવને બચાવે છે તે ધર્મ છે. એની કથા કરવી-અર્થાત અહિસાદીરૂપ ધર્મની પ્રરૂપણ કરવી એનું નામ ધર્મકથા છે. આવી ધર્મકથાને કરવવાળે જીવ નિયમત: પિતાના કર્મોની નિજર કરે છે અને તે પ્રવચની મનાય છે. જે પ્રવચનના પ્રભાવનો જીવ હોય છે. તે એવાં એવાં શુભ કર્મોનું ઉપાર્જન કર્યા કરે છે, કે જેના કારણે એનું કલ્યાણ यामा ५९ अरनी माधा नती नथी. ॥ २३ ॥
પૂર્વોક્ત પાંચ પ્રકારના સ્વાધ્યાય કરવાથી કૃતની આરાધના થાય છે.
उत्तराध्ययन सूत्र :४
