________________
प्रियशिनी टीका. अ० २९ अनुप्रेक्षाफलवर्णनम् २२
२७१ प्रकरोति-बहुकालभोग्यानि कर्माणि स्वल्पकालभोग्यानि करोतीत्यर्थः, शुभाध्यवसाययोगात् स्थितिकण्डकानामपहारादिति भावः
किं च-तीव्रानुभावाः तीव्रः-उत्कटः, अनुभावः, रसः, यासां ताश्चतुः स्थानिकरसत्वेन तीव्रानुभावाः, ईदृशीरता-एव धर्मप्रकृतीः, मन्दानुभावाः मन्दःनिर्बलः, अनुभावो योस ता मन्दानुभावाः, मन्द-मन्दतर-मन्दतमरूपत्रिस्थानिकरसखाथापादनेन तादृशीः। पकरोति । इह चाशुभप्रकृतय एव गृह्यन्ते ।
कि च-बहुप्रदेशाग्रास्ताः कर्मप्रकृतिः, अल्पप्रदेशाग्राः प्रकरोति । इदमुक्तं भवति-अनुप्रेक्षया अशुभश्चतुर्विधोऽपि बंध:-प्रकृतिबन्धः, स्थितिबन्धः, अनुभागबन्धः, प्रदेशबन्धः शुभत्वेन परिणमति । अत्र च ' आयुर्वर्जा ' इत्युक्तम् , तदनेन पड़ चुकी है जो बहत काल भोग्य बन चुकी हैं उन्हें (हस्सकालट्ठियाओ पकरेइ-हस्वकालस्थितिका:प्रकरोति) अल्पकालमें भोगने योग्य बना देती है । अर्थात् उनको स्वल्पकालकी स्थितिवाली बना देती है। क्यों कि शुभाध्यवसायके योगसे उनके स्थितिकण्डकों का अपहार हो जाता है।
तथा यह अनुप्रेक्षा (तिवाणुभावाओ मंदाणभावाओ एकरेइ-तीव्रानुभावा मन्दानुभावाः प्रकरोति) उन सात कर्मों की प्रकृतियोंको ऐसा बना देती है कि जिनका अनुभाव मन्द हो जाता है चाहे वे उत्कट अनु भाववाली क्यों न बंधी हो । इनमें रस मन्द मन्दतर तथा मन्दतम रूपसे रह जाता है। ऐसी रसवाली अशुभ प्रकृतियां ही जाननी चाहिये। शुभ प्रकृतियां नहीं। ___तथा (बहुपएसग्गाओ अप्पपएसग्गाओ पकरेइ-बहुप्रदेशाग्राः अल्प प्रदेशाग्राःप्रकरोति)यह अनुप्रेक्षा अशुभरूप भी प्रकृतिबंध, प्रदेशबंध, स्थिछ-२ घ॥ माग्य पनी यूडस छ तेने हसकालद्रिइयाओ पकरेइ-हम्वकालस्थितिकाः प्रकरोति २६५ मior मेगा योज्य मनावी हे छे. मात् તેને સ્વલ્પની સ્થિતિવાળી બનાવી દે છે. કેમ કે, શુભ અધ્યવસાયના નથી એના સ્થિતિકાને અપહાર થઈ જાય છે.
तथा ये अनुप्रेक्षा तिव्वाणुभावाओ मंदाजुभावाओ पकरेइ-ति व्रानुभावा मन्दानुभावा प्रकरोति । सात भानी प्रतियान मेवी मनावी हेछ , ने। અનુભવ મંદ થઈ જાય છે, ચાહે તે ઉત્કટ અનુભવવાળી કેમ ન બંધાયેલ હોય. એનામાં રસ મંદ મંદતર તથા મંદતમ રૂપમાં રહી જાય છે. એવા રસવાની પ્રકૃતિને જાણવી જોઈએ. શુભ પ્રકૃતિને નહીં.
तथा बहुपएसग्गाओ अप्पपएसग्गाओ पकरेइ-बहुपदेशाग्राः अल्पप्रदेशा ग्राः પ્રતિ આ અનુપ્રેક્ષા અશુભરૂપ પણ પ્રતિબંધ, પ્રદેશબંધ સ્થિતિ બંધ
उत्तराध्ययन सूत्र:४
