________________
२१८
उत्तराध्ययन सूत्रे
क्षपकश्रेणिस्तां प्रतिपद्यते । करणगुणश्रेणि प्रतिपन्नः = प्राप्तश्चानगारः - मुनिः मोहनीयं कर्म उद्घातयति क्षपयति ।
3
'
'णिदणयाए ' इत्यत्र ' णिदि ' धातोः स्वार्थेणिच् ततश्च 'ण्यासश्रन्थो युच इति पाणिनि सूत्रेण युच्च प्रत्यये निन्दना शब्दो निष्पद्यते, ततः प्राकृतत्वात् स्वार्थे तल तत्ययः । यद्वा 'णिदि ' धातोर्भावे ल्युटि ' निन्दनम्' इति, ततः प्राकृतत्वात् स्वार्थे तल, एवं सर्वत्र बोध्यम्; निन्दनमेव निन्दनता, तया निन्दनतयेति ॥ ०६ ॥
श्रेणी है - विशद मानसिक परिणामोंकी विशिष्टता है उसका नाम भी करणगुणश्रेणि है । यह करणगुण श्रेणी क्षपक श्रेणीरूप जाननी चाहिये । अथवा - अपूर्वकरण आदि करण हैं। इसकी महिमासे जो श्रेणिलभ्य है वह करणगुण श्रेणी है । इस अर्थ में भी क्षपक श्रेणी ही गुणश्रेणि जाननी चाहिये । (करणगुणसेटिं पडिवन्ने य अणगारे मोहणीज्जं कम्मं उग्धाएइकरणगुणश्रेणी प्रतिपन्नश्च अनगारः मोहनीयं कर्म उग्घातयति) इस करण गुणश्रेणीको प्राप्त हुआ जीव अनगार मुनिराज - मोहनीय कर्मको नष्ट करता है ।
भावार्थ - अपने लगे हुए दोषोंकी निंदा करनेवाला साधु पश्चात्ताप करता हुआ पुनः उन दोषोंको नहीं करता है । अतः उनसे विरक्त बना हुआ वह जीव करणगुणश्रेणीको प्राप्त कर मोहनीय कर्मको नष्ट कर देता हूँ। आलोचना अपनी नींदा करनेवाले साधुजनको ही सफल होती है इसी लिये उसका आलोचनाके बाद बतलाया गया है ॥ ६ ॥
ણામેાની વિશિષ્ટતા છે. એનું નામ પણ કરણગુણશ્રેણી છે. આ કરણગુણુ શ્રેણી ક્ષષકશ્રેણી રૂપ જાણવી જોઇએ. અથવા—અપૂર્વકરણ આદિ કરણ છે એની મહીમાથી જે શ્રેણી લભ્ય છે તે કરગુણ શ્રેણી છે આ અમાં પણ ક્ષેપક श्रेणीने ४ गुणुश्रेणी भगवी लेहये. या करणगुणसेढि पडिवन्नेय अणगारे मोहणिज्जं कम्मं उग्धाएइ - करणगुणीश्रेणीं प्रतिपन्नश्च अनगारः मोहनीयं कर्म उद्घातयति કરણગુણુ શ્રેણીને પ્રાપ્ત કરનાર જીવ અનગાર-મુનિરાજ મેાહનિય કર્મને નષ્ટ કરે છે. ભાવા—પેાતાને લાગેલા દોષોની પેાતાના જ મેઢેથી નિંદા કરવાવાળા સાધુ પશ્ચાત્તાપ કરીને ફરીથી એ દોષાને કરતા નથી. અને એથી વિરકત બનેલ એ જીવ કરણગુણશ્રેણીને પ્રાપ્ત કરીને મેાહનીય કમને નષ્ટ કરી દે છે. આલે ચના પાતાની નિંદા કરવાવાળા સાધુને જ સફળ થાય છે. આ માટે એ આદ્યાચનાને માદ બતાવવામાં આવેલ છે. દા
उत्तराध्ययन सूत्र : ४
