________________
प्रियदर्शिनी टीका अ० २९ गुरुशुश्रूषा ४ आलोचना स्वरूपवर्णनम् च ५ २११ प्रशस्तानि - प्रशंसास्थानानि खलु विनयमूलानि = विनयहेतुकानि, सर्वकार्याणि= इह श्रुतज्ञानादीनि, परभवे च मुक्तिं साधयति प्राप्नोति । नन्वसौ सार्थसाधक एव भवति किम् ? इत्याशङ्क्याह-' अन्ने य बहवे जीवे य' इत्यादि । एन्यांच बहून् जीवान् विनेता- विनयं ग्राहयिता भवति । सकलशुभानां विनयमूलकत्वाद् विनयप्राप्तिं कारयित्वा परार्थसाधकोऽप्यसौ भवतीति भावः ॥ सू० ४ ॥ करता है अर्थात् सिद्धिगति के कारणभूत सम्यग्दर्शन आदिकी शुद्धि करता रहता है । उनकी शुद्धि होने से (पसत्थाई च णं विनयमूलाई सव्वकज्जाई साहेइ अन्नेय बहवे जीवे विणिइत्ता भवइ-प्रशस्तानि खलु विनयमूलानि सर्वकार्याणि साधयति, अन्यांश्च बहून् जीवान् विनेता भवति ) इस भवमें प्रशस्त तथा विनयहेतुक समस्त श्रुतज्ञानादिरूप कार्यों को तथा पराभव में मुक्तिरूप कार्यको प्राप्त करता है । इस तरह यह स्वार्थ साधक बनता है क्योंकि अन्य बहुत से मनुष्यों को भी यह अपने जीवनकालमें इस विनयधर्म में लगा देता है ||
भावार्थ- जो साधु अपने आचार्यदेवकी या दीक्षा पर्यायमें ज्येष्ठ साधुजनकी या साधर्मी साधुकी पर्युपासना - सेवा आदि करता है वह उनकी वैयावृत्ति द्वारा विनय तप धारण करता है । क्यों कि जबतक आत्मामें विनय नहीं आता है तबतक दूसरोंकी सेवा करने का भाव उदित नहीं हो सकता है। ऐसा व्यक्ति कभी भी अपने गुर्वादिक आदिका अपवाद अपने मुख से नहीं कर सकता है । क्यों कि ऐसा करने से
૬ વિશોધતિ સિદ્ધિરૂપ સુગતિનું વિશેષન કરે છે. અર્થાત્ સિદ્ધગતિના કારણભૂત સમ્યગ્દર્શન આદિની શુદ્ધિ કરતા રહે છે. એની શુદ્ધિ થવાથી પસસ્થા ર્ખં विनय मूलाई सव्वकज्जाई साहेइ अन्नेय बहवे जीवे विणिइत्ता भवइ - प्रशस्तानि खलु विनयमूलानि सर्वकार्याणि साधयति अन्यांश्च बहून् जीवान् विनेता भवति ભવમાં પ્રશસ્ત તથા વિનય હેતુક સમસ્ત શ્રુત જ્ઞાનાદિરૂપ કાર્યોને તથા પરભવમાં મુક્તિરૂપ કાર્યને પ્રાપ્ત કરે છે. આ પ્રમાણે તે સ્વાર્થ સાધક મનીને પણુ પરમાર્થ સાધક અને છે. કેમકે, ખીજા ઘણા માણસેાને પણ એ પેાતાના જીવન કાળમાં આ વિનય ધમમાં લગાડી દે છે.
ભાવાથ—જે સાધુ પેાતાના આચાય દેવની અથવા દીક્ષા પર્યાયમાં પેાતાથી મોટા સાધુજનની યા સાધર્મી સાધુની પર્યુંપાસના-સેવા આદિ કરે છે તે એની વૈયાવૃત્તિ દ્વારા વિનય તપ ધારણ કરે છે. કેમકે, જ્યાં સુધી આત્મામાં વિનય આવતા નથી ત્યાં સુધી બીજાની સેવા કરવાને ભાવ ઉદય થતા નથી. આવા સાધુ પોતાના ગુરુદેવ આદિના અપવાદ કદી પણ પેાતાના માઢેથી કરતા નથી,
उत्तराध्ययन सूत्र : ४
