________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. २३ श्रीपार्श्वनाथचरितनिरूपणम्
छाया - महोदक वेगेन वाह्यमानानां प्राणिनाम् ।
शरणं गतिं प्रतिष्ठां च द्वीपं कं मन्यसे मुने ? || ६५ || टीका- 'महा उदगवेगेणं' इत्यादि ।
हेमुने ! महोदक वेगेन = महत् उदकं यत्र तत् महोदकं = महास्रोतो महाप्रवाह इति यावत्, तस्य वेगेन वाह्यमानानां=नीयमानानां प्राणिनां शरणं =रक्षणक्षमं गतिम् = आधारभूतम्, प्रतिष्ठां च = स्थिरावस्थान हेतुं द्वीपं निरुपद्रवस्थानं कं मन्यसे ? || ६५॥ गौतमः पाहमूलम् अस्थि एगो महदीवो, वारिमंज्झे महालेओ । महाउँदगवेगस्स, गई तत्थं नं विजेंइ ॥ ६६ ॥
९४९
छाया -- अस्ति एको महाद्वीपो, वारिमध्ये महालयः । मोदक वेगस्य, गतिस्तत्र न विद्यते ॥ ६६ ॥
टीका - - ' अस्थि' इत्यादि ।
हे भदन्त ! वारिमध्ये = जलमध्ये महालय :- महान् उच्चैस्त्वेन विस्तीर्णत्वेन च विशाल: आलयः स्थानं यत्र स तथा, एको महाद्वीपोऽस्ति । तत्र = महाद्वीपे केशीमग पूछते हैं-- 'महा उदगवेगेणं' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - (मुणी - मुने) हे मुने ! 'महा उदगवेगेगं - महा उदकवेगेन ) महाप्रवाह के वेग से (वुज्झमाणाण पाणिणं-वाद्यमानानां प्राणिनाम्) बहाये ये इन प्राणियों का ( सरणं गई पहं यदीवं कं मन्नसी - शरणं गतिं प्रतिष्ठाँ चद्वीपं कं मन्यसे ) शरण एवं आधारभूत तथा उनकी स्थिति का हेतुरूप atr seat मानते हैं ? ॥ ६५ ॥
इस केशी श्रमण के प्रश्न को सुनकर गौतमने इस प्रकार कहा 'अस्थि' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - हे भदन्त ! (वारिमज्झे एगो महादीवो अस्थि - वारिमध्ये एको महाद्वीपो अस्ति) जल के बीच में विस्तार वाला एक महाद्वीप है । ( महा
अन्वयार्थ - मुणी -मुने डे भुनि ! महाप्रवाहना वेगथी मे वेगमां बुज्झमाणाणपाणिण - वाद्यमानानां प्राणिनाम् जेयायेल या आशयानु शरण सरणं गई पहुं यदी कंमन्नसी - शरणं गति प्रतिष्ठां च द्वीपं कं मन्यसे भने आधारभूत तथा એમની સ્થિર સ્થિતિના હેતુ રૂપ દ્વીપ કેને માનેા છે ? ૬પા કેશી શ્રમણના આ પ્રશ્નને સાંભળીને ગૌતમે આ પ્રકારથી કહ્યું--""arffer"
इत्याहि !
अन्वयार्थ–डे लदृन्त ! वारिमज्झे एगो महादीवो अस्थि-वारिमध्ये एको महाद्वीपो अस्ति भजनी वयमां विस्तारवाणेो मे महाद्वीप छे. महाउदगवेगस्स गई तस्थ न विज्जइ -- महाउदकवेगस्य गतिस्तत्र न विद्यते त्यां वेगशाली प्रवाहनी
उत्तराध्ययन सूत्र : 3
