________________
उत्तराध्ययनसूत्रे
मूलम्-तओ हं नाहो जाओ, अप्पंणो य परस्स थे ।
संवेसिं चे भूयाणं, तसाणं थावराण ये ॥३५॥ छाया-ततोऽहं नाथो जातः, आत्मनश्च परस्य च ।
सर्वेषां चैव भूताना, त्रसाणां स्थावराणां च ।३५ टीका--'तओ हं' इत्यादि ।
हे राजन् ! अतः दीक्षाग्रहणानन्तरमहम् आत्मन:स्वस्य च तथा-परस्य% अन्यस्य नाथ:-योगक्षेमकारको जात:। अलब्धलाभो योगः, लब्धस्य च रक्षणं क्षेमः। अलब्धस्य लाभेन, लब्धस्य च तस्य प्रमाद परित्यागपूर्वकं परिरक्ष. णेन स्वस्य नाथः।धर्मदानस्थैर्यकरणाभ्यामन्येषां च नाथः। तथा-सर्वेषां भूतानां= जीवानां चैव-चापि नाथो जातः। कीदृशानां नाथो जात इत्याह-'तसाणं' इत्यादि-त्रसाणां स्थावराणां च । त्रसस्थावरभूतानां रक्षणोपायपरिज्ञानेन तत्करणेन च तेषां नाथोऽस्मि । ॥३५॥
'तओ हं' इत्यादि।
अन्वयार्थ हे राजन् ! (तओ हं-ततःअहम् ) जब मैंने दीक्षा धोरण करली तब उसके बाद मैं (अप्पणो परस्स य नाहो जाओ-आत्मनः परस्य च नाथः जातः) अपना एवं परका नाथ-योगक्षेमकारी हो गया। अलब्ध रत्नत्रय के लाभ से एवं लब्ध रत्नत्रय के प्रमाद परिहार पूर्वक परिरक्षण से जीव अपना नाथ बन जाता है-मैं भी इसी तरह का नाथ बन गया हूं। धर्मका दान देने से तथा उसमें स्थिरता करवाने से प्राणी दूसरों का नाथ बन जाता है। इसी तरह मैं भी दूसरे-(सव्वेसिं भूयाणं तसाणं थावराण य नाहो जाओ-सर्वेषां भूतानां त्रसाणां स्थावराणां च नाथः जातः) समस्त भूतों का त्रस स्थावर जीवों का-उनकी रक्षा करने
"तो " छत्याह! ___ मन्वयाथ---3 रात् ! तओहं-ततः अहम् ४यारे में दीक्षा घा२६१ ४२१ सीधी ते पछी अप्पणो परस्स य नाहो जाओ-आत्मनः परस्य च नाथो जातः પિતાના અને બીજાના નાથ–ચોગક્ષેમકારી બની ગયો. અલબ્ધ રત્નત્રયના લાભથી અને લબ્ધ રત્નત્રયના પ્રમાદ પરિવાર પૂર્વક પરિરક્ષણથી જીવ પિતાને નાથ બની જાય છે. હું પણ એ પ્રકારને નાથ બની ગયું છું. ધર્મનું દાન દેવાથી તથા તેમાં રિથરતા કરાવવાથી પ્રાણી બીજાઓને નાથ બની જાય છે. આવી રીતે हुँ ५ माग सम्वेसि भूयाणं तसाणं थावराण य नाहो जायो-सर्वेषां भूतानां त्रसाणां थावराणां च नाथः जातः सा भूनानी-नस भने स्था१२ वान।
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૩
