________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. १९ मृगापुत्रचरितवर्णनम्
किंच-- मूलम्-तिव्वचंडप्पगाढाओ, घोराओ अइदुस्सहा ।
महाभयाओ भीमाओ, नरएसु वेइया मया ॥७२॥ छाया--तीव्रचण्डमग ढाः, घोरा अतिदुःसहा ।
महाभया भीमा, नरकेषु वेदिता मया ॥७२॥ टोका--'तिव्य' इत्यादि।
हे मातापितरौं ! तीव्रचण्डप्रगाढा:-तीवाः-रसानुभावाधिक्यात् , चण्डाः= उत्कटाः-वक्तुमशक्यत्वात् , प्रगाढा:-गुरुस्थितिकाः, एषां कर्मधारयः, अतएव घोराः रौद्राः-श्रूयमाणा अपि शरीर कम्पकारिण्यः, अतएव-अति दुःसहा= अत्यन्त दुःसहाः, तथा-महाभयाः-महाभयस्थानरूपाः, अतएव-भीमाः शूयमाणा अपि भयप्रदाः वेदना नरकेषु मया अनुभूताः। यद्वा-तीवादयः एकार्थका एव शब्दा अत्यन्तभयोत्पादनाय पृथक पृथगुक्ताः । प्रस्तागद् वेदना शब्दस्याध्याहारः ॥७२॥
भावार्थ--नरककी वक्तव्यता का उपसंहार करता हुआ मृगापुत्र कह रहा है कि है मात तात! इस प्रकार मैं ने वेदनाओं को अनंतबार मेगा है ॥ ७१ ॥
तथा--'तिव्वचंडप्प गाढाओ' इत्यादि !
अन्वयार्थ-- हे मात तात ! (तिब्वचंडप्पगाढाओ-तीव्रचण्डप्रगाढाः) रसानुभाव की अधिकता वाली होने से तीव्र, वक्तुं अशक्य होने से चण्ड, एवं गुरु स्थिति वाली होने से प्रगाढ इसीलिये (घोराओ-घोराः) रौद्र-जिनको सुनते ही शरीर में कंपी छूटती है ऐसी, तथा (अइ. दुस्सहा-अतिदुःसहाः) अत्यन्त दुःसह एवं (महाभयाओ भीमाओ-महाभया भीमाः) महाभयोत्पदक-अथवा महाभयकी स्थान रूप तथा भीम| ભાવાર્થ-નરકની વકતવ્યતાને ઉપસંહાર કરી રહેલા મૃગાપુત્ર કહે છે કે, હે માતા પિતા ! આ પ્રમાણે મેં નરકની વેદનાઓને અનેકવાર ભોગવી છે. આ૭૧
तथा- "तिवचंडप्पगाढाओ" त्या !
मन्वयार्थ - माता पिता! तिव्वचंडप्पगाहाओ-तीव्रचंड प्रगाढाः २सानु - ભાવની અધિકતા વાળી હોવાથી તીવ્ર, વકતુમ અશકય હોવ થી ચંડ, અને ભારે
वाना ॥२७थी प्रसाद सवा घोराओ-बोराः शैद्र ने सालणतi शरीरमाथी पारी छुट छ मेवी तथा अइदस्सहा-अतिदुस्सहा सत्यत:स मने महाभयाश्री भीमाओ-महाभयाभीमाः मा भयोत्पा६४ २५थवा भडान भयना स्थान ३५ तथा
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3
