________________
उत्तराध्ययनसूत्रे बन्धनेन रुद्रो-बहिः प्रचारनिषेधनेन, च-पुनः अवशः पराधीनोऽहं तैः परमाधार्मिकदेवैः बहुश एव-बहुवारमेव विपादितः विनाशितः ॥६३॥ देवोंने (पासेहिं कूडजालेहि-पाशःकूटजालेः) उस समय बन्धन एवं कूटजालों से (वाहिओं-बाहितः) खूब ठगा था। तथा बंधन से बांध कर (बद्धरुद्धो-बद्धरुद्धः) उन्होंने मुझे एक तरफ डाल दिया था, और इस तरह मेरा हलना चलना भी रोक दिया गया था। ऐसी स्थिति में मैं (मिओ वा अवसो-मृग इव अवशः) मृगकी तरह सर्वधा पराधीन हो कर (बहुसो चेव- बहुशः एवं) बहुतवार ही उन देवों द्वारा (विवाइओ-विपादितः) विनष्ट किया गया था।
भावार्थ-माता पिता को अपने दुःख की कथा सुनाने के सिलसिले में मृगापुत्र उनसे कह रहा है कि हे माततात! उनपरमा धार्मिक देवोंने मेरी नरक में पूर्वभवों में बडी दुर्दशा की थी-जिस प्रकार मृगको कोई व्याध पहिले पास एवं कूटबंधनों से ठग लेता है, पश्चात वह उसको उनके द्वारा जकड कर फिर उसके साथ अपनी मनमानी करता हैं ठीक यही हालत मेरी उन दुष्ट देवोंने की है। उन्होंने पहिले तो मुझे बंधनों से ठगा, पश्चात् जब मैं निर्भय बन चुका तब उन्होंने मुझे जाल में फंसा लिया। इस तरह मेरी इस स्थिति से उन्होंने खूब अपनी मनमानी मेरे साथ वर्ती। यहां तक कि अनेक बार उन देवों ने से समय पासेहिं कूटजालेहि-पाशैः कूटजालैः भने धन भने छूट गोथी वाहिओ-वाहितः भूम मध्ये तो तथा धन मांधीन बद्ध रूद्धो-बद्ध रुद्धः તેઓએ એક તરફ ફેંકી દીધું હતું. અને આ રીતે મારું હલનચલન પણ અટसपी हीद मेवी स्थितिमा मिओवा अवसो-मृग इवअवशः भृशतानी भा३४ साव ५२राधान मनान बहुसो वेव-बहुशः एव २ हवान घjीवार वानवता तो.
ભાવાર્થ–માતાપિતાને પોતાના દુઃખની કથા સંભળાવવાના ઉદ્દેશથી મૃગાપુત્ર એમને કહે છે કે હે માતાપિતા ! એ પરમધામિક દેએ પૂર્વભવમાં નરકમાં મારી ખૂબ જ દુર્દશા કરી હતી. જે પ્રમાણે મૃગને કઈ પારધી પહેલાં પાશ તેમ જ ફૂટબંધનથી ઠગી લે છે પછીથી તે તેને તે દ્વારા જકડીને તેની સાથે પિતાનું મનમાન્યું કરે છે. એ જ પ્રમાણે આ દુષ્ટ દેએ મારી હાલત કરી હતી. તેઓએ પહેલાં તે મને બંધનથી ઠગ્યા. પછી જ્યારે હું નિર્ભય બની ચૂકે ત્યારે તેમણે મને જાળમાં ફસાવી દીધું અને એ રીતે મારી એવી સ્થિતિમાં તેઓએ પિતાને મન ફાવ્યું તે રીતે મારી સાથે વર્તન કર્યું. તે એટલે સુધી કે
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3
