________________
उत्तराध्ययन सूत्रे
संभवादन्तर्भूतोपमार्थत्वाच्च । वज्रवालुके = वज्र वालुकानदीपुलिने, तथा-कदम्बवालुकायां = अतिप्रतप्तायां कदम्बवालुकानद्यामतिप्रतप्ते तत्पुलिने च अनन्तवारं दग्धपूर्वः = पूर्वदग्धो दग्धपूर्वः- पूर्वभवेषु दग्धः । अयं भावः - यथा चणकादि धान्यानि 'भाड' इति भाषापसिद्धे भ्राष्ट्रे भृज्यन्ते, तथा -ऽहमपि प्रतप्ते नरकान्तर्वर्त्तिनि मरुप्रदेशस्थित वालुकापुज्जतुल्ये वज्रवालुका नदीपुलिने, प्रतप्तायां कदम्बवालुकायां नद्यां प्रतप्ते तत्पुलिने च पूर्वभवेषु अनन्तवारं भृष्ट इति ॥ ५० ॥ अपरं च --
५२०
मूलम् - रसंतो कंदुकुंभीसु, उडूं बद्धो अबंधुवो । करवर्त्तकरकयाईहिं, छिन्नपुव्वो अनंतसो ॥५१॥
छाया - रसन कन्दुकुम्भीषु, ऊर्ध्वं बद्धः अबान्धवः । करपत्रक्रकचादिभिः, छिन्नपूर्व ः अनन्तशः ॥ ५१ ॥ टीका -- 'रसंतो' इत्यादि ।
हे मातापितरौ ! अधः स्थितासु कदुन्कुम्भीसु = प्रतप्यमानतैलादिसंभृतासु ऐसे ( वइरवालए - वज्रवालुके) वज्रवालुका नामकी नदी के ( कलंबवालुयाए-कदम्बवालुकायाम् ) तथा प्रतप्त कबवालुका नदीमें (अनंतसो - अनन्तशः) अनंतवार (दडुपुच्वो - दग्धपूर्वः) पहिले भवों में जल चुका हूं ।
भावार्थ - मृगापुत्र वर्तमानकाल के प्रदर्शित भयों से अपने को निर्भय बतलाते हुए यह प्रकट कर रहा है कि हे माततात । मुझे आपके द्वारा प्रदर्शित भयों की इस लिये पर्वाह नहीं है कि मैंने इस से भी अधिक कष्ट नरकों में सहन किये हैं । वहां की अत्यंत जाज्वल्यमान वज्रवाल का नदी में तथा कदम्बवालुकानदी में अनंतबार मै पहिले भवों में जलता हुआ ही यहां आया हूं ॥५०॥
वालुके व वासु नामनी नहीना तथा कलंबवालुयाए -कदम्बवालुकायाम् भूम तथैक्ष ४६'अवायुठा नद्वीभां अणंतसो - अनन्तशः मनतवार दडपुत्रो - दग्धपूर्वः भागला ભવમાં શેકાઈ ચૂકયા છે.
ભાવા --પાતે અગાઉ ભાગવી ચૂોલી નરકની યાતનાની અપેક્ષાએ મૃગાપુત્ર વર્તમાનકાળમાં સાધુજીવનમાં અનુભવવા પડતા ભચાથી પેાતાને નિર્ભય બતાવીને કહેછે કે, હે માતાપિતા ! આપે મને અતાવેલ સાધુજીવન દરમ્યાન સહન કરવા પડતા લયાની એટલા માટે પરવા નથી કે મે' આનાથી પણ અધિક કષ્ટ નરકેટમાં સહુન કર્યા છે. ત્યાંની અત્યંત જાજવલ્યમાન વાવાલુકા નદીમાં તથા કદ ખવાલુકા નદીમાં અન"તવાર આગલા ભવમાં શેકાઇને અહીં આવ્યા છું. ૫ ૫૦ા
उत्तराध्ययन सूत्र : 3
