________________
५०९
प्रियदिशनी टीका अ. ९ मृगापुत्रचरितवर्णनम्
किं च-- मूलम्-जहा अग्गिसिहा दित्ती, पाउं होई सुदुक्करा ।
तह दुक्करं करेउं जे, तारुण्णे समर्णतणं ॥३९॥ छाया--यथा अग्निशिखा दीप्ता, पातुं भवति सुदुष्करा ।
तथा दुष्करं कत्तुं यत्, तारुण्ये श्रमणत्वम् ॥३९॥ टीका--'जहा' इत्यादि।
हे पुत्र । यथा दीप्ता-प्रज्वलिता अग्निशिखाः अग्निज्वाला पातु-पानं कर्नु सुदुष्कराः भवति । तथैव तारुण्ये यौवने श्रमणत्वं चारित्रं कत्तु पालयितुं
भावार्थ-चारित्र आराधक पुरुष का यही एक कर्तव्य है कि वह अपने चारित्र की संभाल में ही अपने जीवन को खपा देवे । इसी लक्ष्य की सिद्धि में वह अपने को विसर्जित कर देवे। व्यर्थके झंझटों में न पडे । उसकी दृष्टि सर्पकी दृष्टि के समान ही अपने लक्ष्य पर स्थिर-अटूट रहनी चाहिये । क्यों कि चारित्र लोहे के चने हैं। इनका मोमके दांतो से चबाना जैसे आसान काम नहीं है उसी प्रकार चारित्र का पालना भी आसान काम नहीं है। अतः बेटा! हमारी बात मानो-और घर पर ही आनंद से रहो ॥३८॥
और भी-'जहा' इत्यादि ।
अन्वयार्थ हे पुत्र ! (जहा-यथा) जैसे (दित्ता-दीप्ता) प्रज्वलित (अग्गिसिहा-अग्निशिखा) अग्नि की ज्वाला (पाउं सुदुक्करा होइ-पातं सुदुष्करा भवति) पीना अत्यन्त दुष्कर है (तह-तथा) उसी प्रकार (तारुण्णे
ભાવાર્થ–ચારિત્ર આરાધક પુરુષનું એ જ કર્તવ્ય છે કે તે પોતાના ચારિત્રની સંભાળમાં જ પોતાના જીવનને ખપાવી દે. આજ લક્ષ્યની સિદ્ધિમાં તે પિતાને વિસર્જીત કરી દે. વ્યર્થ વાતમાં એ પડતા નથી. એમની દૃષ્ટિ સર્ષની દૃષ્ટિની જેમ પિતાના લક્ષ્ય ઉપર સ્થિર–અતૂટ રહેવી જોઈએ, કેમકે ચારિત્ર એ લોઢાના ચણા ચાવવા જેવું છે. એને ચાવવાનું કામ જેમ સરળ કામ નથી એ જ પ્રમાણે ચારિત્રનું પાલન કરવું એ પણ સરળ કામ નથી. માટે બેટા ! અમારી વાત સમજે, માને અને ઘેર રહીને આનંદ કરો. . ૩૮ છે
वजी पy-"जहा" त्याहि. मन्वयार्थ - पुत्र! जहा-यथा रेम दित्ता-दीप्ता Horलित अग्गिसिहा-अग्निशिखा मनीनी जान पाउं सुदुक्करा होइ-पातुं सुदुष्करा भवति पीवी से
उत्तराध्ययन सूत्र: 3
