________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. १६ दशविधब्रह्मचर्यसमाधिस्थाननिरूपणम् ३९ वस्थानं-त्रिकरणत्रियोगैः प्रशस्तभावेन तत्समाराधनम् , तस्य स्थानानि-कारणानि प्रजातानि-प्ररूपितानि । यानि ब्रह्मचर्यसमाधिस्थानानि श्रुत्वा गुरुमुखादा. कर्ण्य 'निशम्य अर्थतोऽवधार्य भिक्षुः कृतकारितानुमोदितपरिहारेण निर्दोषभिक्षाग्रहगशीलः, यद्वा-अष्टविधकर्मभेदनशीलो मुनिः ‘संजमबहुले' संयमबहुल:-संयमः -सकलसावद्यविरति-लक्षणस्तम् विशुद्ध विशुद्धतरादिपरिणामक्रमेण बहु बहुसंख्यकं यथा स्यात्तथा लाति-गृहातीति सयमबहुलः, यद्वा-बहुल: विशुद्ध विशुद्धतरादिक्रमेण उत्तरोत्तरस्थानप्राप्त्या प्रचुरः संयमः सकलसावधविरतिलक्षणो यस्य स तथा, प्रवर्धमानसंयमपरिणामइत्यर्थः। अत एव-संवरबहुल: संवियते-कर्मकारणं प्राणातिपातादि निरुध्यते येन परिणामेन सः संवरः, बहुल:=प्रचुरः संवरः आश्रवद्वारनिरोधलक्षणो यस्य स तथा, प्रवर्धमानास्रव इह खल स्थविरैः भगवद्भिः दश ब्रह्मचर्यसमाधिस्थानानि प्रज्ञप्तानि) वे कहते हैं कि इस प्रवचन में निश्चय से भूतकाल के तीर्थकर देवांने कि जो समस्त ऐश्वय आदि गुगों से सपन्न थे दश ब्रह्मचर्य के समाधिस्थान प्ररूपित किये है। काम सेवन का त्याग करना इसका नाम ब्रह्म है। इस ब्रह्म में जो लवलीन रहता है उसका नाम ब्रह्मचर्य है। ब्रह्मचर्य का त्रिकरणएवं त्रियोगों द्वारा जो सम्यक प्रकारसे आराधन किया जाता है उसका नाम ब्रह्मचर्य-समाधि है-अर्थात् मन वचन काय एवं कृतकारित अनुमोदना से ब्रह्मचर्य का संरक्षण ही ब्रह्मचर्थ समाधि है । इस ब्रह्मचर्य की समाधि के स्थान दश है। (जे भिक्खू सोच्चा निसम्म संजम बहुले संवरबहुले समाहिबहुले गुत्ते गुत्तिदिए गुत्तबंभयारी सया अप्पमत्त विहरेजा-यानि भिक्षुः श्रुत्वा निशम्य संयमबहुलः संवरबहुलः समाधिचेर समाहिट्ठाणा पण्णात्ता-इह खलु स्थविरैः भगवद्भिः दश ब्रह्मचर्यस्थाननि प्रज શનિ તેઓ કહે છે કે, આ પ્રવચનમાં નિશ્ચયથી ભૂતકાળના તીર્થંકર દેએ કે જે, સમસ્ત આશ્વર્ય આદિ ગુણોથી સંપન્ન હતા તેમણે બ્રહ્મચર્યનાં દશ સમાધીસ્થાન પ્રરૂપિત કરેલ છે. કામ સેવનને પરિત્યાગ કરી તેનું નામ બ્રહ્મ છે. તે બ્રહ્મમાં લવલીન થવું તેનું નામ બ્રહ્મચર્ય છે. બ્રહ્મચર્યનું ત્રણ કરણ અને ત્રણ યોગથી સમ્યક પ્રકારથી આરાધન કરાય છે તેનું નામ બ્રહ્મચર્ય સમાધી છે. અર્થાત- મન, વચન, કાયા તેમજ કરવા કરાવવાની અનુમોદનાથી બ્રહ્મચર્યનું સંરક્ષણ જ બ્રહ્મચર્ય સમાધી __ मन्यय नी समाधान। ४२ स्थान छ. जे भिक्खु सोचा निसम्म संजमबहुले संवरबहुले समाहिबहुले गुत्ते गुतिदिए गुत्तबंभयारि सया अप्पमत्ते विहरेज्जा-यानि भिक्षः श्रुत्वा निशम्य संयमबहुलः संवरवहुलः समाधिबहुलः गुप्तः गुप्तेन्द्रियः
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૩
