________________
४९२
उत्तराध्ययनसूत्रे द्वितीयममहाव्रतस्य दुष्करतामाहमूलम्---निच्चकालऽल्पमत्तेणं, मुसावायविवजणं ।
भासियव्वं हियं संचं, निच्चाउत्तेण दुकरम् ॥२६॥ छाया-नित्यकालाप्रमत्तेन, मृषावादविवर्जनम् ।
भाषितव्यं हितं सत्यं, नित्यायुक्तेन दुष्करम् ॥२६।। टीका-'निच्चकाल' इस्यादि।
नित्यकालाप्रमत्तेन-नित्यकालम्-अप्रमत्तः प्रमादवर्जितो नित्यकालाप्रमत्तस्तेन तथा, सर्वदा निद्रादिप्रमादरहितेन, तथा नित्यायुक्केन=सर्वदोपयोगवता भिक्षुणा मृषावादविवर्जनं-मृषाभाषणपरित्यागो यावज्जीवं कर्तव्यम् , हितं सत्यं च यावज्जीवं भाषितव्यम् । एतत् दुष्करम्=दुःखेनाचरणीयम् । पात विरमण भी श्रामण्य का एक मनोहर सर्व श्रेष्ठ भूषण है, सो तुम से उसका यावजीव पालन होना मुश्किल है, इसलिये इस श्रामण्य के फेर में मत पडो ॥ २५ ॥
'निच्चकाल.' इत्यादि।
अन्वयार्थ--तथा-भिक्षुको (निच्चकालाप्पमनणं निच्चाउत्तेण-नित्यकालाप्रमत्तेन नित्यायुक्तन) नित्यकाल-सदा-निद्रा आदि प्रमाद से रहित एवं उपयोग सहित होना चाहिये, तभी जाकर वह (मुसावाय विवजणं हियं सव्वं भासियव्यं-मृषावादविवर्जनम् हितं सत्यं भाषितव्यम्) मृषावादका त्याग और हितकारक सत्य भाषा बोल सकता है। यह सब कर्तव्य उसका याव जीवतक का है । क्यों कि जो साधु निद्रा आदि प्रमाद पतित होता है वह मृषावाद का परिवर्जन करने में सर्वथा વિરમણ-પણ શ્રમણ્યનું એક સર્વશ્રેષ્ઠ એવું મનેહર ભૂષણ છે. એનું તમ સાથી જંદગી સુધી પાલન થવું મુશ્કેલ છે. એથી આ શ્રામણ્યના ચક્કરમાં ન પડે. જે ૨૫ છે
"निच्चकाल' त्याह! ___ मन्वयार्थ - भिक्षुम्मे निच्चकालाप्पमत्तेगं निच्चाउत्तंग-नित्यकाला प्रमत्तेन नित्यायुक्तेन नित्य:109-सहानिद्रा मा प्रभावी क्षित माने ५यो सात २९ नये त्यारे ते मुसावायविवजणं हियं सचं भसियवं-मृषावादविवजैनम हितं सत्यं भासितव्यम भूषावाहन त्या मने ति।२४ सत्यने साली २ છે. આ સઘળું કર્તવ્ય જીવનભર માટેનું છે. જે સાધુ નિદ્રા આદિ પ્રમાદોથી પતિત થાય છે. તે મૃષાવ દનું પરિવર્જન કરવામાં સદા અસમર્થ રહે છે. વળી પ્રમાદ
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3
