________________
४७६
किञ्च --
मूलम् -- इमं संरीरं अणिचं, असुंई असुईसंभवं । असासयावासर्मिणं, दुक्खकेसाणभार्याणं ||१२|| छाया -- इदं शरीरमनित्यम्, अशुचि अशुचिसम्भवम् । अशाश्वतावासमिदं दुःखक्लेशानां भाजनम् ॥ १२ ॥ टीका- 'इम' इत्यादि ।
हे अम्ब ! हे तात ! इदं शरीरम् अनित्यम् = अशाश्वतम् अशुचि= स्वभावा देवापवित्रम्, तथा अशुचिसम्भवम्=अनुचिभ्यां=शुक्रशोणिताभ्यां संभव उत्पत्तिर्यस्य तत्तादृशं चास्ति । तथा इदं शरोरम् अशाश्वतात्रासम् = अशाश्वतः = अनित्यः आवासः = स्थितिर्जीवस्य यस्मिंस्तत्तथा, जीवस्यानित्यनिवासस्थानं, दुःखक्लेशानाम् दुःखानि =जन्मजरामृत्युप्रभृतीनि, क्लेशाः = धनहानि स्वजनवियोगादयस्तेषाम्, यद्वा - दुःखम् = अशातं तद्धेतवो ये क्लेशाः = रोगादयस्तेषां भोजनं = स्थानं चास्ति । पुनः 'इदम्' इत्युपादानं शरीरस्यातीवासारत्वप्रदर्शनार्थम् ||१२||
-
उत्तराध्ययन सूत्रे
फिरभी - 'इ' इत्यादि ।
अन्वयार्थ (इमं सरीरं अणिच्चं इदं शरीरं अनित्यम्) यह शरीर अनित्य (असुई - अशुचि) स्वभावतः अपवित्र एवं (असुइसंभवं - अशुचि संभवम्) अशुचि - मलमूत्र आदि पदार्थों से उत्पन्न हुआ है। तथा इसमें जीव की स्थिति अल्पकाल तक ही रहने वाली है इसलिये यह (असासया वासम् - अशाश्वतावासम् ) अशाश्वतावास - अल्पकाल तक ही टिकनेवाले हैं । एवं (दुक्ख के साण भायणम् - दुःख क्लेशानाम् भाजनम्) जन्म - जरा - मरण आदि दुःखों का तथा धनहानि स्वजन वियोग आदि केशों का स्थान हैं ।
छतां पशु – "डमं " इत्यादि ।
-
अन्वयार्थ – इमं सरीरं अणिच्चं - इदं शरीरं अनित्यम् मा शरीर अनित्य, अमुईअशुचि स्वलापथी मयवित्र भने असुइसंभवं - अशुचिसंभवम् भणभूत्र माहिथी उत्पन्न થયેલ છે. આમાં જીવની સ્થિતિ અલ્પકાળ સુધી જ રહેવાવાળી હાય છે આ કારણે असासयावासम् - अशाश्वतावासम् या अशाश्वतावास - अहाण सुधीन टडवावाणो
वजी भन्म, ४२रा, भर, आहि दुःख के साण भायणम् - दुःखक्लेशानाम् भाजनम् ખાનું તથા ધન હાની, સ્વજન વિચેગ, આદિ કલેશાનુ સ્થાન છે.
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૩
