________________
१०४
उत्तराध्ययन सूत्रे
छाया -- एतादृशः पञ्चकुशीलासंवृत्तः, रूपधरो मुनिवराणामधस्तनः । अस्मिन् लोके विषमित्र गर्हितः, न स इह न परत्रलोके ||२०|| टीका -- 'एयारिसे' इत्यादि ।
एतादृश: =यूर्वोक्तरूपः पञ्चकुशीलासंहृतः = पञ्चकुशीलाः- पार्श्वस्थावसन्नकु शील संसक्तयथाच्छन्दाः - तंत्र - पार्श्वस्थाः - सदनुष्ठानात् पार्श्वे तिष्ठन्तीति पार्श्वस्थाः- शिथिलाचारा इत्यर्थः । अवसन्नाः = साधुक्रियाराधने खेदखिन्ना । कुशीला:= कुत्सितम् = उत्तरगुणप्रतिसेवया दुष्टं शीलमाचारो येषां ते तथा । संसक्ताः= दधिदुग्धादि विकृतिष्वासक्ताः, यद्वा - उत्कृष्टाचारिषु - उत्कृष्टाचारिणः शिथिलाचारिषु शिथिलाचारिग इत्येवं बहुरूपधारिणः । यथाच्छन्दाः = शास्त्रमर्यादां वि
सूत्रकार इस समय अध्ययन का उपसंहार करते हुए उक्त दोनों के सेवन का फल इस गाया द्वारा कहते हैं - 'एयारिसे' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - जो (एयारिसे - एतादृशः) ऐसा साधु होता है वह (पंचकुसीलऽसंबुडे - पंचकुशीलासंवृतः) पंचकुशीलों के समान अनिरुद्ध आस्रव द्वारवाला होता हैं । पार्श्वस्थ अवसन्न, कुशील, संसक्त और यथा छन्द ये पंचकुशील साधु हैं। जो अपने आचार में शिथिल होता है वह पार्श्व है १, साधु क्रियाओं के आराधन करने में जो खेदखिन्न होता है वह अवसन्न है २ । उत्तर गुगों की प्रति सेवासे जिसका आवार दुष्ट होता है वह कुशील है ३ । दधिदुग्ध आदि विकृतियों में जो आसकचित्त रहता है अथवा उत्कृष्ट चारित्रियों में जो उत्कृष्ट चारित्रका पालन करता है, एवं शिथिलाचारियोंके बीच जो शिथिलाचारी बन जाता है इस तरह बहुरूपधारी जो साधु होता है
સૂત્રકાર આ સમયે અધ્યયનના ઉપસંહાર કરતાં ઉક્ત દોષોના સેવનનું ફળ मी गाथा द्वारा हे छ - " एयारिसे " छत्याहि !
अन्वयार्थ –? एयरिसे - एतादृशः सेवा साधु होय छे ते पंचकुसीलसंबुडे पंचकुशीलासंवृतः पांशीसनी भाइ अनि३द्ध शास्त्रबद्वारवाणा थाय छे, पार्श्वस्थ, અવસન્ત, કુશીલ, સંસક્ત અને યથાસ્થ્ય આ પાંચ કુશીલ સાધુ છે. જે પેાતાના આચારમાં શિથિલ હોય છે તે પાર્શ્વસ્થ છે. (૧) સાધુ ક્રિયાઓનું આરાધન કરવામાં જે ખેખિન્ન હોય છે તે અવસન્ન છે. (ર) ઉત્તરગુણાની પ્રતિસેવાથી જેનેા આચાર દુષ્ટ હોય છે તે કુશીલ છે. (૩) દૂધ દહીં આદિ વિકૃતિઓમાં જે આસક્ત ચિત્ત રહે
છે. અથવા ઉત્કૃષ્ટ ચારિત્રીઓમાં જે ઉત્કૃષ્ટ ચારિત્રનું પાલન કરે છે અથવા શિથિલાચારિયાની વચમાં જે શિથીલાચારી બની જાય છે આ રીતે બહુરૂપધારી જે સાધુ
उत्तराध्ययन सूत्र : 3
