________________
प्रियदर्शिनीटीका अ० ९ नमिचरिते नमिइन्द्रयोः संवादः
३९३ रस्य गोपुराणि-मतोलिद्वाराणि, गोपुरग्रहणम्-अर्गलासहितमहादृढ़कपाटोलक्षणम् । पुनस्तस्य प्राकारस्याट्टालकानि प्राकारकोष्टकोपरिवर्तीनि संग्रामे बाणादिप्रक्षेपस्थानानि कारयिखा, पुनस्तस्य प्राकारस्य-उमूलक-खातिका ‘खाई' इति भाषापसिद्धां कारयित्वा, च-पुनः तस्मिन् प्राकारे शतघ्नीः-यन्त्ररूपाः, 'तोप' इति भाषा प्रसिद्धाः कारयित्वा, ततः तदनन्तरं एवं सबै मिथिलानगरी सुरक्षितां कृत्वा "गच्छसि"-गच्छ, प्रव्रज्यां गृहाणेत्यर्थः । 'क्षत्रिय ! ' इति सम्बोधनपदेन नगरीरक्षणं प्रति क्षमत्वं प्रतिबोधितम् , क्षतात् त्रायते, इति क्षत्रियपदव्युत्पत्तेः । 'गच्छसि ' इत्यत्र-आज्ञार्थ लट् सौत्रत्वात् ॥ १८ ॥ राजऋषि ! तुम (पागारं-प्राकारम्) दुर्गको ( गोपुररहालगाणि य-गोपुरा हालकानि च) गोपुरों-प्रधान दरवाजों को-अर्गला सहित दृढकपाट समवित प्रधान प्रवेश द्वारों को-अट्टालिकाओं को-प्राकारकोष्ठक के ऊपर रहने वाले संग्रामस्थानोंको (उसूलग-उसलकम् ) खाईको (सयनी य-शतघ्नीःच) तोपों को (कारइत्ता-कारयित्वा) करवा करके (तओ गच्छसिततः गच्छ ) फिर इस मिथिला से जाओ।
भावार्थ-इन्द्र ने नमिराज ऋषि से इस प्रकार कहा कि आप इस मिथिलानगरी को सुरक्षित करके ही जावें-दीक्षा लेवें। आप पहिले इसका कोट बनवावे-उस नगर में प्रविष्ट होने के दरवाजे बनवावे, जिनमें बडे मजबूत दृढ अर्गला संपन्न कपाट लगे हों। फिर उस कोट के चारों तर्फ खाई तयार करावें ओर उसकोट के ऊपर तोपे रखवावें। इस प्रकार मिथिला को सुरक्षित करके ही आप दीक्षा लेवें ॥१८॥ नभिरा! तमे पागर-प्राकारम् हुने गोपुररट्टालगाणि य-गोपुराहालकानि च ગેપુરાં એટલે કે મુખ્ય દરવાજાને–સાંકળેથી મજબૂત બનાવી, મુખ્ય પ્રવેશ દ્વારને, અટ્ટાલિકાઓને, દરેક પ્રકારનાં સાધનોથી સંપન્ન બનાવી પુરને ચારે त२६ ५४ी भरपूत शतना ७५२ सयानी य-शतध्नीःच तापी कारयित्ताकारयित्वा गावावीतभर मारना मागमा उसलग-उसलकम् माया मोहावीन तओ गच्छसि-ततो गच्छ पछीथी ४ मिथिला नगरी छोडीन डाय तो onो .
ભાવાર્થ-ઈ નમિરાજર્ષિને એ પ્રકારથી કહ્યું કે આપ આ મિથિલા નગરીને સુરક્ષિત કરીને પછીથી જાઓ. દીક્ષા ધારણ કરે. આપ પહેલાં આ નગરને ચારે બાજુ મજબૂત એ કેટ બનાવે, અને નગરમાં પ્રવેશ કરવા માટેના દરવાજા બના જે ખુબ જ મજબૂત અને સાંકળેથી સજજ હોય, પછી એ કટની ચારે તરફ ઉંડી એવી ખાઈઓ ખોદાવે અને કોટના ઉપર તે ગોઠવા આ રીતે મિથિલાને સુરક્ષિત કરીને પછી જ દીક્ષા લે ૧૮ उ० ५०
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
