________________
प्रियदर्शिनी टीका अ०४ गा०२ धनलुग्धानां नरके गमनम् ननु प्रमादिनां कोऽपि त्राता न भवतीत्यतो धनार्जने प्रमादो न कर्तव्य इत्यत्राह
मूलम् जे पावकम्मेहि धणं मणूसा, समाययंती अमइं गाय । पहोय ते पासपयट्टिए नरे, वेरा[बद्धा नरयं उदिति ॥ २॥ छाया-ये पापकर्मभिः धनं मनुष्याः, समाददते अमति गृहीत्वा ।
प्रहाय ते पाशमवृत्ताः नराः, वैरानुबद्धाः नरकम् उपयान्ति ॥२॥ टीका-'जे पावकम्मेहिं ' इत्यादि ।
जरावस्था से मेरा त्राण करने वाला न कोई बन्धु समर्थ हो सकता है, और न संसार का कोई दूसरा पदार्थ ही समर्थ हो सकता है। यदि इस अवस्था से रक्षा करनेवाला इस जीव का कोई है तो वह एक धर्म ही है। वही सर्व अवस्थाओं में जीव का संरक्षण करता रहता है, इसलिये जबतक जरा से शिथिलित शरीर नहीं बना हूं तब तक मुझे इस धर्म के सेवन करने के लिये प्रव्रजित हो जाना चाहिये । ऐसा सोच समझकर अहनमल्ल गुरु के पास जाकर दीक्षित हो गया ॥१॥
जब प्रमादी जीवों का कोई प्राण शरण नहीं होता है, तो फिर ऐसा ही क्यों न मान लेना चाहिये कि अर्थार्जन करने में प्रमाद नहीं करना चाहिये ? सूत्रकार इसका उत्तर कहते हैं-जे पावकम्मेहि-इत्यादि। ___ अन्वयार्थ-(जे मणूसा-ये मनुष्याः ) जो मनुष्य (अमइं गहायअमतिं गृहीत्वा) दुर्बुद्धि के चक्कर में फंस कर (पावकम्मेहि-पापकर्मभिः)
વૃદ્ધાવસ્થાથી મને બચાવનાર એવું કેઈ પણ સમર્થ નથી. ન તે કઈ બંધુજન મારે બચાવ કરી શકે તેમ છે કે, ન તે કઈ સંસારી પદાર્થ મારું રક્ષણ કરી શકે તેમ છે. જે આ જીવનું એ અવસ્થામાં રક્ષણ કરનાર કેઈ પણ હોય છે તે એક માત્ર ધર્મ છે. એ સર્વ અવસ્થામાં જીવનું રક્ષણ કરી શકે છે. આથી જ્યાં સુધી હું વૃદ્ધાવસ્થાથી શિથિલ શરીરવાળો બન્યું નથી ત્યાં સુધી મારે ધર્મનું આચરણ કરવામાં જ પ્રવૃત્ત બનવું જોઈએ. એ મન સાથે વિચાર કરી અટ્ટનમલે ગુરુની પાસે જઈને દીક્ષા અંગીકાર કરી. ૧ - જ્યારે પ્રમાદિ છે માટે કેઈ આશરાનું સ્થાન નથી તે પછી એવું કેમ ન માની લેવું જોઈએ કે, અર્થોપાર્જન કરવામાં પ્રમાદ ન કરવું જોઈએ? सूत्र४२ साना उत्तर ४३ छ-'जे पावकम्मेहिं त्याहि.
मन्वयार्थ:-जे माणूसा-ये मनुष्याःरे मनुष्य अमह गहाय-अमति गृहीत्वा दुधना २४४२मा इसाई मेती, यि माहि पावकम्मेहि-पापकर्मभिः उ०३
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
