________________
उत्तराज्ययनसूत्रे तथा चोक्तम्-अधीनं मानवानां तद् , भेषजं नहि विद्यते ।
पुनर्नवं भवेद् येन, जराजर्जरमङ्गकम् ॥१॥ न च वार्धकदिव्याखं, प्रयुक्तं कालविद्विषा ।।
पतत्काये स्खलयितुं, शक्यं स्वजनकङ्कटैः ॥२॥ कङ्कटः कवचः।' जरावस्थायां मम न कश्चिद् बन्धुरन्यो वा त्राता भविष्यति, किं तु धर्म एव सर्वावस्थासु त्रातास्ति, तस्माद् यावदहं जरोपनीतो नास्मि तावत् मनजामि ' इति विचार्य गुरोः समीपेऽट्टनमल्लो दीक्षा ग्रहीतवान् ।
॥ इति अट्टनमल्लदृष्टान्तः संपूर्णः ॥१॥ अपमान करने लग जावेंगे। और-अब तोजरावस्था भी मेरे शरीरको धीरे२ शिथिल बना रही है। उस समय इस अवस्था से व्यास शरीर को मैं औषधियों के सेवनसे भी युवावस्था सम्पन्न नहीं कर सकूँगा, जैसे कहा है
" अधीनं मानवानां तद् , भेषजं नहि विद्यते ।
पुनर्नवं भवेद् येन, जराजर्जरमङ्गकम् ॥१॥ न च वार्धकदिव्यास्त्रं, प्रयुक्तं कालविद्विषा ।
पतत्काये स्खलयितुं, शक्यं स्वजनकङ्कटैः ॥२॥" मनुष्यों के अधीन ऐसी कोई दवाई नहीं है, जो जरा से शिथिलित इस शरीर को पुनः नवीन जवानी के जोश से हराभरा बना सके। कालरूपी शत्रु के द्वारा प्रयुक्त इस वुढापेरूप दिव्य अस्त्र को शरीर में पड़ते समय कोई भी ऐसा स्वजनरूपी बख्तर समर्थ नहीं है जो हटा सके। માંડશે. હવે તે વૃદ્ધાવસ્થા પણ મારા શરીરને ધીરે ધીરે શિથિલ બનાવી રહેલ છે. હવે ઘડપણને આરે પહોંચેલા આ શરીરને હું ઔષધીઓના સેવનથી કાયાકલ્પ કરીને પણ ફરી યુવાવસ્થા પ્રાપ્ત કરી શકવાને નથી. કહ્યું છે કે
अधीनं मानवानां तद् , भेषजं नहि विद्यते। पुनर्नवं भवेद् येन, जराजर्जरमङ्गकम् ॥१॥ न च वार्धकदिव्यास्त्रं, प्रयुक्तं कालविद्विषा।
पतत्काये स्खलयितुं, शक्यं स्वजनकङ्कटैः ॥२॥ મનુષ્યની પાસે એવી કઈ દવા નથી કે જે, વૃદ્ધાવસ્થાથી શિથિલ બનેલા આ શરીરને ફરી જુવાનીના નવા જોશથી ચેતનવંત-શક્તિશાળી બનાવી શકે. કાળરૂપી શત્રુએ કે કેલા બુઢાપારૂપી દિવ્ય અસ્ત્રને બચાવનાર કેઈ સ્વજનરૂપી બખ્તર નથી કે જે તેના આવતા ઘામાંથી આ શરીરને બચાવી શકે.
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
