________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. ७ गा ६-७ बालानां नरकप्राप्तिकथनम् २३९ नु-वितर्के, हरिष्यामीत्यध्यवसायी, सर्ववस्तुहरणसामर्थ्यवानस्मीत्यध्यवसायी, शठः धूर्तः, वक्राचार इत्यर्थः, अस्यामसप्तगाथयासहाग्रे पुनश्च-सम्बन्धः ॥५॥
मूलम्इत्थीविसयगिद्धे ये, महारंभैपरिग्गहे ।। भुंजमाणे सुरं मंसं परिवूढे परंदमे ॥ ६॥ छाया--स्त्री-विषयगृद्धश्च, महारम्भपरिग्रहः।
भुञ्जानः सुरां मांसं, परिढः परंदमः ॥ ६ ॥ टीका--' इत्थीविसय ' इत्यादि ।
च-पुनः, स्त्रीविषयगृद्धः स्त्रीषु विषयेषु च गृद्धः-मूर्छितः, महाऽऽरम्भपरि. ग्रहः महाऽऽरम्भवान् , महापरिग्रहवान् । सुरां-मदिरा, मांसं छागादिमासं च भुञ्जानः, परिवृढः मांसशोणितवृद्धया परिपुष्टदेहः, परंदमः = सर्वपाण्युपमर्दकः । अस्याप्यग्रे सम्बन्धः ॥६॥ ऐसी कौनसो चीज है जिसको मैं नहीं चुराऊंगा-जिसकी चोरी नहीं करूँगा-अर्थात संसार में कोई ऐसा पदार्थ नहीं है जिसको मैंने नहीं चुराया हो। इस प्रकार के अध्यवसाय वाला " जिस प्रकार मेंढा महमान को चाहता है उसी प्रकार यह नरक की आयु को चाहता है" इस वाक्य का संबंध सातवीं गाथा के साथ है ॥५॥ फिर भी-'इत्थीविसयगिद्धे य'-इत्यादि।
अन्वयार्थ – ( इत्थीविसयगिद्धे - स्त्रीविषयगृद्धः ) स्त्रियों एवं विषयों में मूछित बना हुआ, तथा (महारंभपरिग्गहे-महारम्भपरिग्रहः) महान् आरम्भ और महान् परिग्रह से युक्त (सुरं मंसं भुंजमाणेसुरां मासं च भुजानः ) दारु और मांस को खानेवाला होने से (परिછે કે જેને ચોરી લઉં એની ચોરી કરી લઉં–અર્થાત સ સારમાં એવી કોઈ ચીજ બાકી રહી નથી જેને મેં ચોરી ન હોય આ પ્રકારના અધ્યવસાયવાળા “જે પ્રકારે ઘેટું મહેમાનને ચાહે છે તે જ પ્રમાણે એ નરકની આયુને ચાહે છે” એટલે કે જેમ ઘેટું મહેમાનના ભક્ષ માટે છે તેમ હિંસામાં રચ્યાપચ્યા બાલજી નરકને માટે જ છે. આ વાક્યને સંબધ સાતમી ગાથાની સાથે છે પા
"इत्थी विसय गिद्धे य" त्याहि.
सन्क्याथ-इत्थी विसयगिद्धे - स्त्रीविषयगृद्धः खिया तथा विषयमा भूछित मने तमग महारंभपरिग्गहे-महारंभपरिग्रहः महान माल भने भड़ान परिअडथी युत, सुरं मंसं भुंजमाणे-सुरां मासं च भुंजानः ॥३ मने मांसना
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
