________________
% 3D
૭૪૮
उत्तराध्ययनसूत्रे नन्वस्तु सर्वनाशः, का हानिरिति चेत् , तन्न सम्यक्, सर्वनाशस्वीकारे जिनमतपरित्यागरूपदोषापत्तेः, जिनमते हि सद्रूपस्य जीवद्रव्यस्य सर्वथा विनाशः प्रतिषिद्धः, असतश्च सर्वथोत्पादोऽपि निषिद्ध एव । तथा चोक्तम्
जीवाणं भंते । किं व ढंति हायंति, अवडिया, ?। गोयमा ! नो वड्दति नो हायति अवढिया।" ____ छाया—जीवाः खलु भदन्त ! किं वर्द्धन्ते, हीयन्ते, अपस्थिताः ? गौतम ! ना वर्द्धन्ते नो हीयन्ते अवस्थिताः। इत्यादि, तुम जीव को घटादिक के समान मान रहे हो अतः इसकी तरह उसका सर्वनाश तुम्हें मानने का प्रसंगप्राप्त होगा। यदि इस पर तुम ऐसा कहो कि जीव का सर्वनाश मानने में दोष ही क्या है ? मान लेना चाहिये सो इस प्रकार की युक्ति तुम्हे शोभा नहीं देती, कारण कि इस प्रकार के कथन से तो यह बात साबित होती है कि तुमने जिनमत का ही परिस्याग कर दिया है। जिनमत में सद्रप जीवद्रव्य का सर्वथा विनाश निषिद्ध है और सर्वथा असत् का उत्पाद भी निषिद्ध है। जैसे कहा है___“जीवाणं भंते ! किं वडढति हायति अवडिया? गोयमा! नो वड्दति नो हायंति, अवडिया"॥ ___ छाया-जीवाः खलु भदन्त ! किं वर्द्धन्ते, हीयन्ते, अवस्थिताः? गौतम ! नो वर्द्धन्ते नो हीयंते, अवस्थिता । इत्यादि । બને છે તેમ તમે જીવને ઘટાદિકની સમાન માની રહ્યા છે. આથી તે એની માફક તેને પણ સર્વનાશ માનવાને પ્રસંગ તમારા માટે ઉભે થશે. આ અંગે કદાચ તમે એવું પણ કહે કે, જીવને સર્વનાશ માનવામાં દેષ શું છે?-તે સમજી લેજો કે, આ પ્રકારનું તમારું કથન તમારા માટે રોભારૂપ નથી. કારણ કે, આ પ્રકારના કથનથી તે એ વાત સાબીત થાય છે કે, તમે જીનેશ્વરના મતને જ ત્યાગ કરી દીધું છે. જનમતમાં સદ્વપ છવદ્રવ્યને સર્વથા વિનાશ નિષિદ્ધ કહ્યો છે. અને સર્વથા અસના ઉત્પાદન પણ નિષેધ માન્ય છે. કહ્યું પણ છે કે
"जीवाणं भंते! किंवढंति हायंति अवढिया ? गोयमा ! नो वड्दति नो हायंति, अवइिढिया"॥ ____ छाया-जीवा खलु भदन्त ! किंवद्धन्ते, हीयन्ते, अवस्थिताः ? गौतम ! नो वर्द्धन्ते नो हीयते, अविस्थिताः । इत्यादि ॥
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧
