________________
प्रियदर्शिनी टीका. अ० १ गा० १ विनीतलक्षणम् मूलम्-आणांणिदेसकरे, गुरूणमुववार्यकारए। इंगियाारसंपण्णे, से विणीएं त्ति बुच्चईं ॥२॥
छायाआज्ञानिर्देशकरः गुरूणामुपपातकारकः । इङ्गिताकारसम्पन्नः स विनीत इत्युच्यते ॥२॥
टीका'आणाणिद्देसकरे' इत्यादि। आज्ञानिर्देशकरः आज्ञा-विधिरूपं प्रतिषेधरूपं वा गुरुवचनं, यथा-'इदं कुरु' 'इदं मा कुरु' इति, तस्या निर्देशःभवद्वचनानुसारेण करिष्यामीति कथनं, तस्य करः कर्ता, यद्वा-आज्ञायाः तीर्थकरवाण्या निर्देशः उत्सर्गापवादकथनं, तस्य कारकः, तथा-गुरूणाम्-आचार्यादीनाम्, उपपातकारका उपपाता=समीपेऽवस्थानं, तस्य कारकः, आचार्यादिसंनिहितस्थानवर्ती, न तु तन्नियोगवचनभयाद् दूरावस्थायीत्यर्थः, तथा-इङ्गिताकारसम्पन्नः, इङ्गित-निपुणमतिगम्यं स्वाभिप्रायसूचकमीषद्भूचालनादिकम् , आकार: स्थूलमतिगम्यः प्रस्थानादिम्चको दिगवलोकनादिः, ताभ्यां संपन्नः युक्तः, गुरुमनोवृत्तिज्ञानवानित्यर्थः, एवंभूतो यः शिष्यः सः विनीतः विनयवान् , इत्युच्यते तीर्थकरगणधरादिभिरिति शेषः।
अन्वयार्थ (गुरूणं-गुरूणां)आचार्य आदिकी (आणाणिद्देसकरेआज्ञानिर्देशकरः) आज्ञा को मानने वाला (उचवायकारए-उपपातकारकः) उनके निकट सदा रहने वाला (इंगियागारसंपण्णे-इंगिताकारसंपन्नः) इंगित-सूक्ष्म बुद्धि वालों से जानने योग्य गुरु आदि की भ्रूचालन आदि चेष्टा । आकार-स्थूल बुद्धि वालों से भी समझने योग्य गुरु आदि की गमनादिसूचक दिशाका अवलोकनादि चेष्टा । गुरु आदि की इन दोनों चेष्टाओं को अच्छी तरह जानने वाला जो शिष्य होता है (से विणीए
मन्वयार्थ-(गुरूणं-गुरूणां) Pायाय पोरेनी (आणाणिद्देसकरे-आज्ञानिर्देशकरः)माज्ञाने मानवावा ( उववायकारए-उपपातकारकः) भनी पासे सहा २डेवावा. (इंगियागारसंपण्णे-इंगिताकारसंपन्नः) गित-सूक्ष्म भुद्धिवाणाथी જાણવા યોગ્ય ગુરૂની ભ્રચાલન-(આંખને ઇશારે) આદિની ચેષ્ટા, આકાર-સ્કૂલ બુદ્ધિવાળાથી પણ સમજવા યોગ્ય ગુરૂ આદિની ગમનાદિસૂચક દિશાનું અવલોકન આદિ ચેષ્ટા, ગુરૂ આદિની આ બને ચેષ્ટાઓને સારી રીતે જાણવાવાળા
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧
