________________
६००
उत्तराध्ययनसूत्रे अत्र संग्रहः श्लोकः-(शार्दूल विक्रीडितवृत्तम् )
देवाराधनलब्धपाशकवरान् स्थालं च रत्नै तं, चाणक्येन वितीर्य कोऽपि पुरुषः स्वीये पुरे प्रेषितः। सर्वेषां स च तत्पुराधिवसतां जातो यथा दुर्जयः, संसारे भ्रमतः पुनर्नरभवो जन्तोस्तथा दुर्लभः ॥
इति द्वितीयः पाशकदृष्टान्तः ॥ २॥ अथ तृतीयो धान्यदृष्टान्तःप्रोच्यते--
भरतक्षेत्रे द्वात्रिंशत्सहस्रदेशसमन्वितेऽनेकग्रामनगरपत्तनादिसहिते प्रशस्त वृष्टौ सत्यां कृषिकर्मदक्षैः कृषीवलैः सर्वधान्यबीजेधूप्तेषु समुत्पन्नान् निरुपद्रवं निष्पन्नान् शालि-गोधूम-चणक-मुद्-माष-तिलाणुक-राजमाष-कलाय-यवदुर्लभ बना उसी प्रकार इस संसार में यह मनुष्यजन्म बड़ा दुर्लभ है। संग्रह श्लोक
देवाराधनलब्धपाशकवरान् स्थालं च रत्न तम्, चाणक्येन वितीर्य कोऽपि पुरुषः स्वीये पुरे प्रेषितः । सर्वेषां स च तत्पुराधिवसतां जातो यथा दुर्जयः, संसारे भ्रमतः पुनर्नरभवो जन्तोस्तथा दुर्लभः ॥२॥
यह दूसरा पाशकदृष्टान्त हुआ ॥२॥ तृतीय धान्यदृष्टान्त इस प्रकार है-अनेक ग्राम, नगर, पत्तन आदि से सहित इस ३२ बतीस हजार देशवाले भरतक्षेत्र में वृष्टि के होने पर कृषि कर्म में दक्ष किसान लोग शालि, गोधूम, चणक, मुग, પુરૂષને પરાજીત બનાવ મહાદુર્લભ હતું એવીજ રીતે આ સંસારમાં આ મનુષ્ય જન્મ મહાદુર્લભ છે. સંગ્રહ પ્લેક
देवाराधनलब्धपाशकवरान्, स्थालं च रत्न तम्, चाणक्येन वितीर्य कोऽपि पुरुषः स्वीये पुरे प्रेषितः। सर्वेषां स च तत्पुराधिवसतां जातो यथा दुर्जयः, संसारे भ्रमतः पुनर्नरभवो जन्तोस्तथा दुर्लभः ॥२॥
આ બીજું પાશક દષ્ટાંત થયું છે ૨ ત્રીજું ધાન્યષ્ટાંત આ પ્રકારનું છે.
અનેક ગ્રામ, નગર, જંગલ વગેરે દરેક સ્થળે ૩૨ હજાર દેશવાળા આ ભરતક્ષેત્રમાં વરસાદ વરસતાં ખેતીના કામમાં રચ્યા પચ્યા રહેનાર ખેડુતે
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧