________________
५३४
उत्तराध्ययनसूत्रे
प्रयाति । कश्चिच्चतुर्दशपूर्वधारी ऋद्धिं प्राप्य तीर्थंकरसमीपे प्रेषणार्थमाहारकशरीरं करोति । तत्र प्रेषणं निगोदादिसंशयविच्छेदनार्थ, सूक्ष्मार्थनिर्णयार्थम् ऋद्धिदर्शनार्थ, प्राणिरक्षणार्थ, छद्मस्थोपग्रहार्थ च भवति । उक्तश्च -
पाणिदय - ऋद्धिदरिसण, छउमत्थोवग्गणहेउं वा । सुहुमत्थ संसयच्छे, - यत्थं गमणं जिणस्सते ॥ १ ॥ इदमत्र बोध्यम् - भाहारकशरीरं यत्र स्थाने लब्धिधारी मुनिः प्रेपयति, तत्र भगवतोऽनुपस्थितौ तस्मादाहारकशरीरादूनहस्तं शरीरं निःसरति, तदेव भगवतः को अवश्य प्राप्त कर लेता है । चतुर्दश पूर्व का पाठी कोई मुनि आहारक लब्धि को प्राप्तकर तीर्थकर के समीप में भेजने के लिये आहारक शरीर की रचना करता है । निगोदादिसंबंधी संशय को दूर करने रूप सूक्ष्म अर्थ का निर्णय करने के लिये १ ऋद्धि के दर्शन करने के लिये २ प्राणियों की रक्षा करने के लिये ३ और छद्मस्थों का उपकार करने के लिये ४ इस शरीर का तीर्थकर के पादमूल में गमन होता है । कहा भी है" पाणिदय - रिद्धिदंसण, -छउमत्थोवग्गहण हेउ वा । सुहुमत्थसंसयच्छेयत्थं गमणं जिणस्संते ॥ १ ॥ " छाया - प्राणिदया - ऋद्धिदर्शन - छद्मस्थोपग्रहणहेतुं वा । सूक्ष्मार्थसंशयच्छेदार्थे गमनं जिनस्यान्ते || "
आहारक शरीर को जिस स्थान में लब्धिधारी मुनि भेजता है वहां यदि भगवान् न हों तो उस आहारक शरीर से एक हाथ से कुछ
જીવ અવશ્ય મુકિત પ્રાપ્ત કરી લ્યે છે. ચૌદપૂર્વના પાઠી કાઈ મુનિ આહારક લબ્ધિને પ્રાપ્ત કરી તીર્થંકરના સમીપમાં મેાકલવા માટે આહારક શરીરની રચના કરે છે. નિગેાદાદિ સંબંધિ સંશયને દૂર દૂર કરવા માટે, સૂક્ષ્મ અને નિય કરવા માટે, ઋદ્ધિનાં દર્શન કરવા માટે, પ્રાણીઓની રક્ષા કરવા માટે, અને છદ્મસ્થાના ઉપકાર કરવા માટે આ શરીરનું તીથંકરના પાદમૂલમાં ગમન थाय छे. उधुं पशु छे.
" पाणीदय - ऋद्धिदरिसण, छउमत्थोवरगहण हेउं वा । सुहुमत्य-संसयच्छेयत्थं, गमणं जिणस्सते ॥ "
छाया - प्राणीदया ऋद्धिदर्शन, - छनस्थोपग्रहणहेतुं वा । सूक्ष्मार्थसंशयच्छेदार्थ, गमनं जिनस्यान्ते ॥
આહારક શરીરને જે સ્થાનમાં લબ્ધિધારી સુનિ મેાકલે છે ત્યાં જો લગવાન ન હાય તા તે આહારક શરીરથી એક હાથ એછુ (મુંડહાથ ) શરીર ખીજી
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ઃ ૧
