________________
प्रियदर्शिनी टोका अ० २ गा० ३४ तृणस्पर्शपरीषहजयः
४१ मुनेरमुपसर्ग कर्तुं कर्णकठोरं नीरसं शब्दमहर्निशं निरन्तरं करोति । स च व्यन्तरदेवस्तं मुनि शृगालवधरूपं पापं स्मारयति । तदा स तां शृगालीकृतां तथाऽर्थीरोगकृतां च घोरां दुःसहामुज्ज्वलां वेदनां धैर्येण समभावेन च सहमान आसीत् । एवं पञ्चदश दिनानि घोरपरीषहोपसर्ग परिषह्य स कालवैशिकमुनिः शुक्लध्यानेन केवली भूत्वा कर्मक्षयं कृत्वा मोक्षपदं प्राप । एवमन्यैरपि मुनिभिः समभावेन रोगपरीपहः सहनीयः ॥ ३३ ॥
अथ सप्तदशं तृणस्पर्शपरीषहजयं प्राहमूलम्-अचेलगस्स लूंहस्स, संजयस्सै तस्सिणो ।
तणेसु सयमाणस्स, होज्जा गायविराहणा ॥३४॥ छाया-अचेलकस्य रूक्षस्य, संयतस्य तपस्विनः ।
तृणेषु शयानस्य, भवति गात्रविराधना ॥ ३४ ॥ तीक्ष्ण दांतों द्वारा काटने लगी, तथा काट खाने के बाद फिर वह उनके चारों ओर घूम२ कर कर्णकटुक विरस शब्द करने लगी। इस प्रकार वह तब तक करती रही कि जब तक उनका मृत्यु न हुआ। उस व्यन्तरदेव ने भी मुनि के लिये शगाल को वध करने रूप पाप का स्मरण करा कर दुःखित करने की भी खूब२ चेष्टा की। इस प्रकार उन मुनिराज ने उस शृगाली की की हुई, व्यन्तरदेव को की हुई, तथा बवासोर की घोर दुःसह वेदना को धैर्यपूर्वक समभाव से सहते हुए पन्द्रह दिन व्यतीत कर दिये। पश्चात् शुक्लध्यान के प्रभाव से केवली हो कर सर्व कर्मक्षय कर के मुक्ति को प्राप्त किया। इसी तरह अन्य मुनिजनों को भी समभाव से रोगपरीषह को सहन करना चाहिये ॥ ३३ ॥ તેની ચારે બાજુએ ઘુમીને કાનને અપ્રિય એવા કર્કશ શબ્દો બોલવા લાગ્યું. આ પ્રકારે તે ત્યાં સુધી કરતું રહ્યું કે, જ્યાં સુધી તેનું મૃત્યુ ન થયું, એ વ્યંતરદેવે પણ મુનિ માટે શગાલના વધ કરવારૂપ પાપનું સ્મરણ કરી, કરાવીને દુઃખીત કરવાની ખૂબ ચેષ્ટા કરી, આ પ્રકારે તે મુનિરાજે શ્રગાલીની મારફત થયેલી અને વ્યંતરદેવે કરેલી અને હરસની ઘોર દુઃસહ વેદનાને વૈર્યપૂર્વક સમભાવથી સહેતાં ૧૫ દિવસ વ્યતિત કર્યા પછી શુકલધ્યાનના પ્રભાવથી કેવળી બની સર્વ કર્મ ક્ષય કરી મુકિત પામ્યા. આવી રીતે અન્ય મુનિજનોએ સમભાવથી રોગપરીષહ સહન કરવું જોઈએ. જે ૩૩ છે
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧