________________
२६४
उत्तराध्ययन सूत्रे
मनुष्यशरीरं, त्यक्त्वा, शाश्वतः - सर्व कालावस्थायी जन्ममरणरहितः सिद्धो भवति । वा = अथवा, सावशेषकर्मा तु अल्परजाः = अल्पकर्मा महर्द्धिकः = महती - दिव्या ऋद्धि:= विमानादिसम्पत् उपलक्षणेन दिव्यानि द्युतियशोवर्णबलवीर्यादीनि च यस्य स महर्द्धिकः, तत्र द्युतिः- शरीराभरणकान्तिः, यशः कीर्तिः वर्णः शुक्कादिः, वलंशारीरिकपराक्रमः, वीर्यम्=आत्मबलम्, आदिपदेन - इतोऽन्यदपि संग्राह्यम्, एभिः संपन्नः, देवो भवति ।
कपूइयं देहं चहत्तु-मलपंकपूतिकं देहं त्यक्त्वा ) शुक्रशोणित से जन्य इस औदारिक शरीर का परित्याग कर (सासए सिद्धे हवइ - शाश्वतः सिद्धो वा भवति) अनंत काल तक सदा सिद्धि स्थान में रहने वाला सिद्ध परमात्मा हो जाता है। (वा) अथवा यदि वह सिद्ध नहीं बने तो ( अप्पर एमहिड्दिए देवे वा हवइ-अल्परजाः महर्द्धिकः देवो वा भवति) अल्पकर्मा महर्द्धिक देव हो जाता है।
भावार्थ - पूर्वोक्तलक्षणविशिष्ट विनीत शिष्य देवादिक द्वारा पूज्य होता है, एवं इस अपवित्र औदारिक शरीर का परित्याग कर सिद्ध हो जाता है । यदि कर्म शेष रह जाय तो वह महाऋद्धिशाली देव होता है। यहां ऋद्धिसे घुनि, यश, वर्ण, बल, वीर्य इन सबका ग्रहण हुवा है । विमान आदि संपत्ति का नाम ऋद्धि है । शरीर एवं आभरण की कान्ति का नाम द्युति है । कीर्त्ति का नाम यश है । शरीर का जो शुक्ल आदि वर्ण है - उसका नाम वर्ण है । शारीरिक पराक्रम का नाम बल एवं आत्मजन्य शक्ति का नाम वीर्य है ।
शु शोषित भन्य मा मोहारि शरीरनो परित्याग उरी सासए सिद्धे हवइशाश्वतः सिद्धो भवति मनन्तक्षण सुधी सट्टा सिद्धि स्थानमा रहेवावाजा सिद्ध પરમાત્મા બની જાય છે. ચા અથવા જો તે સિદ્ધ ન અને તા, અપકર્મો મહ. હિઁક દેવ મની જાય છે.
ભાવાથ પૂર્વોક્ત લક્ષણવિશિષ્ટ વિનીત શિષ્ય દેવાર્દિક દ્વારા પૂજ્ય અને છે. અને આ અપવિત્ર ઔદ્યારિક શરીરને પરિત્યાગ કરી કાંન્તા સિદ્ધ ખની જાય છે. જો કમ શેષ રહી જાય તે તે મહાઋદ્ધિ શાળી દેવ મને છે. ઋદ્ધિથી धुति, यश, वर्षा, जज, वीर्य, या अधातु गाथामां श्रणु उरेल छे, विमान આદિ સંપત્તિનું નામ ઋદ્ધિ છે. શરીર અને આભરણની કાન્તિનું નામ ઘુતિ છે, કીર્તિનુ નામ યશ છે. શરીરને જે શુકલ આદિ વણુ છે-દ્રવ્ય લેશ્યા છે-એનુ નામ વર્ણ છે. શારીરિક પ્રરાક્રમનુ નામ બળ છે. અને આત્મજન્ય
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ઃ ૧
