________________
२३२
-
उत्तराध्ययनसूने भिक्षाचर्या कुर्वता साधुना गृहस्थगृहे पूर्वसमागतभिक्षुसद्भावे यत् कर्तव्यं तदाहमूलम्-नाइंदूरमणासन्ने, नन्नसिं चखुफासओ।
एंगो चिटुंज भत्तट्ट, लंपित्ता तं नाइकमे ॥३३॥ छाया-नातिदूरं अनासन्ने, नान्येषां चक्षुःस्पर्शतः।
__ एफस्तिष्ठेद् भक्तार्थम्, लवयित्वा तं नातिकामेत् ॥ ३३ ॥ टीका-'नाइदूर० ' इत्यादि
अतिदूरम् अतिदूरे न तिष्ठेत्, भिक्षाचयों कुर्वन् साधु गृहस्थगृहे पूर्वसमागत भिक्षुकं दृष्ट्वा ततोऽति दूरे न तिष्ठेत् , अतिदूरावस्थाने भिक्षुनिर्गमनं ज्ञातुमशक्यं स्यात्, एषणा शुद्धयसंभवश्चेति भावः। तथा आसन्ने अतिनिकटेऽपि न तिष्ठेव,
जिस समय साधु भिक्षाचर्या कर रहा हो उस समय यदि गृहस्थ के घर में कोई दूसरा भिक्षु भिक्षाचर्या के लिये आया हुआ हो तो साधु का क्या कर्तव्य है ? इस विषय को इस गाथाद्वारा स्पष्ट किया जाता है-'नाइदूर०' इत्यादि. ____ अन्धयार्थ-भिक्षा करता हुआ साधु (नाइदूरमणासन्ने-नातिरं अनासन्ने) जब यह देखे कि गृहस्थ के घर पर पहिले से कोई दूसरा भिक्षु आदि भिक्षानिमित्त आया हुआ है, या भिक्षा ग्रहण कर रहा है तो वह उस समय बहुत दूर जाकर खडा न होवे और न अति समीप खडा होवे । क्यों कि अतिदूर खडे होने पर भिक्षु का निर्गमन उसे ज्ञात नहीं हो सकता है, तथा अति समीप खडे रहने पर उससे पूर्वगत
જે સમય સાધુ ભિક્ષા ચર્ચા કરતા હોય એ સમયે ગૃહસ્થને ઘેર કઈ બીજા ભિક્ષુ ભિક્ષાચર્યા માટે આવેલ હોય તે સાધુનું શું કર્તવ્ય છે. આ विषयने मा सूत्रद्वारा स्पष्ट ४२वामां आवे छे-नाइदूर-त्याहि.
मन्या:-मिक्षा माटे निणे साधु, नाइदरमणासन्ने-नातिदूरं अनासन्ने એ જુએ કે જે ગૃહસ્થને ત્યાં પોતે જઈ રહેલ છે, ત્યાં તેની પહેલાં કેઈ બીજા ભિક્ષુ ભિક્ષા નિમિત્ત ગયેલ છે, અથવા ભિક્ષા ગ્રહણ કરી રહેલ છે, તે તે એ સમયે ઘણે આઘે જઈ ઊભા ન રહે તેમ અતિ સમીપમાં પણ ઊભા ન રહે કેમ કે, અતિ દૂર ઊભા રહેવાથી ભિક્ષાથે ગયેલા ભિક્ષુનું નિર્ગમન જાણી શકાતું નથી તથા અતિ સમીપ રહેવાથી પહેલાં ભિક્ષા માટે
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧
