________________
आचारमणिमग्जूषा टीका, अध्ययन ७
छाया - नामधेयेन तं ब्रूयात् पुरुषगोत्रेण वा पुनः । restry आलपेत् लपेद् वा ॥ २० ॥
८३
टीका- 'नामधिज्जेण' इत्यादि ।
तं पुरुषं प्रति नामधेयेन तन्नाम्ना वा पुनः = अथवा पुरुषगोत्रेण = पुरुस्य काश्यपादि गोत्रं निर्दिश्य ब्रूयात् तथा यथार्हम् = योग्यतानुसारेण अभिगृह्य = योग्यताबोधकं पदं निर्दिश्य, यथा 'बाल' 'वृद्ध' ! धार्मिक ! श्रेष्ठिन् ! इत्यादि आलपेत् लपेद्वेति प्रकृताध्ययनस्थ सप्तदशगाथावत् ॥ २० ॥ तिर्यक् पञ्चेन्द्रियप्राणिविषये भाषण विधिमाह - 'पंचिदियाण' इत्यादि । मूलम् - पंचिंदियाण पाणीणं एस इत्थी अयं पुमं ।
जाव णं ने विजाणिज्जा तांबें जाइति आलवे ॥२१॥ छाया - पञ्चेन्द्रियाणां प्राणिनां एषा स्त्री अयं पुमान् ।
यावत्तं न विजानीयात् तावत् 'जाति' इत्यालपेत् ॥ २१ ॥ टीका- 'पंचिदियाण' इत्यादि । पञ्चेन्द्रियाणां प्राणिनां=गवादीनां मध्ये एषा स्त्री = ' एषा धेनुः, एषा पुरुषको अधिकृत करके बोलने की विधि बताते हैं - 'नामधिज्जेण ' इत्यादि ।
कोई प्रयोजन हो तो पुरुष का नाम लेकर, अथवा उसका कश्यप आदि जो गोत्र हो उसका निर्देश करके योग्यता के अनुसार बालक, वृद्ध, धार्मिक, सेठ आदि पद का एकवार प्रयोग करे और आवश्यकता हो तो बारम्बार प्रयोग करे ॥ २० ॥
अब तिर्येच पंचेन्द्रिय प्राणियों के विषय में बोलने की विधि बताते हैं6 पंचिदिया ' इत्यादि ।
गाय आदि पंचेन्द्रिय प्राणियों में जब तक यह निश्चय न हो जाय
३षने अधिकृत उरीने मोसवानी विधि बतावे छे-नामधिज्जेण० इत्याहि. કર્દિ પ્રયેાજન હેાય તે પુરૂષનું નામ લઈને અથવા એનું કશ્યપ આદિ જે ગેત્ર હાય તેના નિર્દેશ કરીને ચેાગ્યતા અનુસાર બાળક, વૃદ્ધ, ધાર્મિક, શેઠ આદિ પદને એકવાર પ્રયેગ કરે અને આવશ્યકતા હોય તેા વારવાર પ્રયાગ કરે. (૨૦) હવે તિય ́ચ પંચેન્દ્રિય પ્રાણીએના વિષયમાં બેલવાને વિધિ બતાવે છે पंचिदियाण ० त्याहि.
ગાય આદિ પંચેન્દ્રિય પ્રાણીઓનાં જ્યાં સુધી એમ નિશ્ચય ન થઈ જાય કે
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨