________________
आचामणिमञ्जूषा टीका, अध्याय ७
टीका- 'नामधिज्जेण' इत्यादि ।
तां=स्त्रियं प्रति नामधेयेन = तन्नाम्ना वा पुनः = अथवा स्त्रीगोत्रेण स्त्रियाः काश्यपादिगोत्रं निर्दिश्य ब्रूयात् = सम्बोधयेत्, तथा यथा है = यथायोग्यं गुणाऽवस्थैश्वर्यादियोग्यतानुसारेण अभिगृा = योग्यतापदं निर्दिश्य यथा - 'बाले? वृद्धे ? धर्मशीले ? श्रेष्ठिनि ?' इत्यादि, आलपेत् = सकृद् भाषेत वा=अथवा लपेत् = आवश्यकतानुसारेण असकृद्वा भाषेत ॥ १७ ॥ पुरुषमधिकृत्य भाषणनिषेधमाह - 'अज्जए' इत्यादि मूलम् - अज्जेए पर्जेए वाँ वि वप्पो
चुल्लेपिउत्ति वा । मांडला भाइणिजति पुत्ते" तणियति ॥१८॥ छाया - आर्यक ! प्रार्यक! वाऽपि वम ! क्षुल्लकपितः ! इति वा । मातुल ! भागिनेय ! इति पुत्र ! नप्तृक ! इति च ॥ १८ ॥ टीका- 'अज्जए' इत्यादि ।
हे आर्यक != हे पितामह ! अथवा हे मातामह ! हे प्रार्थक ! = हे पितृस्त्रियों से किस प्रकार की भाषा बोले सो कहते हैं - 'नामधिजेण
८१
इत्यादि ।
स्त्री का नाम लेकर अथवा उसके गोत्र का उच्चार करके बोले । तथा गुण, अवस्था, ऐश्वर्य आदि की योग्यता के अनुसार बोले, जैसे बाई, वृद्धा, धर्मशीला, सेठानी आदि ऐसे शब्द एक बार बोले या आवश्यकता हो तो कई बार बोले किन्तु पूर्वोक्त निषिद्ध भाषा न बोले ॥ १७ ॥
अब पुरुष को अधिकृत करके भाषण का निषेध करते हैंअजए ' इत्यादि ।
हे दादीजी, हे नानाजी, हे परदादाजी, हे परनानाजी, हे स्त्रीयोन ठेवा अारनी भाषाथी गोसाववी ते उडे छे-नामधिज्जेण० छत्याहि સ્ત્રીનું નામ લઇને અથવા તેના ગોત્રનું ઉચ્ચારણ કરીને તેને ખોલાવવી. તથા ગુણુ અવસ્થા, અશ્વય આદિની ચાગ્યતાને અનુસાર બેાલાવવી, જેમકે ખાઈ, વૃદ્ધા, ધર્મશીલા શેઠાણી, ઇત્યાદિ. એવા શબ્દો એકવાર ખેાલવા અને જરૂર પડે તેા અનેક વાર ખેલવા, પરન્તુ પૂર્વાંકત નિષિદ્ધ ભાષા ન મેલવી. (૧૭)
वे पुरुषने अधिकृत रीने लाषनो निषेध ४२ : अज्जए० छत्याहि. डे हाहा, हे नानाक, हे वडहाहाल, हे वडनानाथ, हे पिता, हे अल,
เ
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨
