________________
आचारमणिमञ्जूषा टीका, अध्ययन ७
छाया-आसनं शयनं यानं भेवद्वा किश्वोपाश्रयः । ____ भूतोपघातिनी भाषां नैवं भाषेत प्रज्ञावान् ॥२९॥ टीका- आसणं' इत्यादि ।।
अस्य वृक्षस्य आसनम् आसन्धादिकं, शयनं अय्या खट्वादिकं, वा= अथवा यानं वाहनं शिबिकादिकं, किञ्च उपाश्रयः साधोरावासः तदुपकरणविशेष इत्यर्थः, भवेत् ; एवम् उक्तप्रकारां भूतोपघातिनीम् एकेन्द्रियादिप्राण्युप मर्दनफलां भाषां प्रज्ञावान साधुः न भाषेत-न ब्रूयादित्यर्थः । यद्वाऽत्रापि गाथायाम् 'अल'-मित्यनुटत्या चतुर्थी समानार्थिका प्रथमा, तथा च अयं वृक्षः आसनादिभ्योऽलं समर्थः, इत्यपि समन्वयः ॥२९।। वृक्षविषये भाषाविधिमाह-'तहेव' इत्यादि । मूलम्--तहेवे गंतुमुज्जाणं पञ्चयाणि वाणि यें ।
रुक्खा महल्ल पेहाए एवं" भौसिज्ज पन्नवं ॥३०॥ छाया-तथैव गत्वोद्यानं पर्वतान् वनानि च ।
वृक्षान् महतः प्रेक्ष्य एवं भाषेत प्रज्ञावान् ॥३०॥ टीका- 'तहेव' इत्यादि । तथैव उद्यानादिकं गत्वा तत्र महाक्षान् विलोक्य प्रज्ञावान् साधुः एवं=
'आसणं' इत्यादि । इस वृक्ष से आसन्दी आदिक आसन, पलंग आदि शय्या, पालकी आदि यान, अथवा उपाश्रय के उपकरण आदि बनाना ठीक है। प्रज्ञावान् साधु एकेन्द्रिय आदि प्राणियो की हिमा करने वाली इस प्रकार की भाषा न बोले। अथवा ऐसा न कहे कि यह वृक्ष आसन, शयन, यान आदि बनाने योग्य है ॥ २९ ॥
वृक्ष के विषय में भाषण करने की विधि कहते हैं- तहेव' इत्यादि।
साधु विहार करता हुआ उद्यान पर्वत और वनों में वृक्षो
आसणं० ४त्यादि. प्रक्षमाथी मु२२. माहि मासन, Lal मा शय्या, પાલખી આદિ વાહન, અથવા ઉપાશ્રયનાં ઉપકરણો આદિ બનાવવા એ ઠીક છે. પ્રજ્ઞાવાનું સાધુ એકેન્દ્રિય આદિ પ્રાણીઓની હિંસા કરનારા એ પ્રકારની ભાષા ન બેલે, અથવા એમ ન કહે કે આ વૃક્ષ આસન, શયન, યાન આદિ બનાવવાં યંગ્ય છે (૨૯)
वृक्षना विषयमा भाषण ४२वानी विधि छ: तहेव० एत्यादि.. સાધુ વિહાર કરતાં ઉદ્યાન પર્વત અને વનમાં વૃક્ષોને જોઈને આવશ્યકતા
શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૨
