SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 277
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ अध्ययन ४ गा० १३ संयमज्ञपरिचयः ____ २३० णान् संयमपरिपन्थिनः काञ्चनरजतादीन् धर्मास्तिकायादीन् वा न जानाति, इत्थं जीवाजीवान् जीवान् अजीवाँश्चोभयानपि अजानन् सन् स-संयम-प्राणातिपातबिरमणादिलक्षणं सप्तदशविधं कथं केन प्रकारेण ज्ञास्यति वेत्स्यति, संयमस्य जीवाजीवोभयविषयकज्ञानजन्यत्वात् ॥१२॥ ननु करताई संयमं विज्ञातुमर्हती ! त्याह-'जो जीवे वि० इत्यादि । मूलम्-जो जोवे बियाणेइ, अजीवे वि वियाणइ । १० ११ १३ १२ जीवाजीवे वियाणतो, सा हु नाहीइ संजमं ॥१३॥ छाया-यो जीवानपि विजानाति (तथा) अजीवानपि विजानाति । (इत्थं) जीवाजीवानन् स खलु संयम ज्ञास्यति ॥१३॥ सान्वयार्थः-जो जो जीवे वि-जीवोंकोभी वियाणेइ-जानता है, (तथा) अजीवे वि=अजीवोंकोभी वियाणेइ=जानता है, इस तरह जीवाज़ीवेजोवों और अजीवोंको वियाणंतोजानता हुआ सो वह हु-निश्चय ही संजमं-संयमको नाहीइ जानेगा ॥१३॥ टीका-यो जीवाजीवपदार्थान् जानाति स हु=खलु-निश्चयेन संयमं ज्ञास्यतीतिभावः॥१३॥ मूलम्-जया जीवमजीवे य, दोवि एए वियाणइ । ८ ११ १०९ १२ तया गई बहुविहं सबजीवाण जाणइ ॥१४॥ छाया-यदा जीवमजीवांश्च द्वावप्येतौ विजानाति । तदा गति बहुविधां, सर्वजीवानां जानाति ॥१४॥ सान्वयार्थ:-जया जब जीवमजीवे य-जीव और अजीव एए-इन दोवि-दोनोंजीवसे भिन्न पुद्गल आदि अजीवोंको जानता है । इस प्रकार दोनोंको ही नहीं जानता हुआ वह अज्ञानी प्राणातिपात आदिसे विरमणरूप सत्रह प्रकारके संयमको कैसे जानेगा ? अर्थात् नहीं जान सकेगा, क्योंकि संयम तब ही हो सकता जब जीव और अजीवका ज्ञान हो जाय ॥१२॥ संयमका ज्ञाता कौन हो सकता है ? सो कहते हैं-'जो जीवे बि०' इत्यादि । जो जिवों को जानता है और अजीवों को जानता है वही जीव और अजीवको जानता हुआ मुनि संयमका ज्ञाता हो सकेगा ॥१३ ॥ છવથી ભિન્ન પુદ્ગલ આદિ અને જાણ નથી, એ રીતે બેઉને જાણતા નથી તે અજ્ઞાની પ્રાણાતિપત આદિથી વિરમગુરૂપ સત્તર પ્રકારના સંયમને કેવી રીતે જાણશે? અથત નહિ જાણી શકે, કારણ કે સંયમ ત્યારે જ થઈ શકે છે કે જ્યારે જીવ અને અજીવનું જ્ઞાન થાય છે. (૧૨) सयभनी ज्ञाता थई । छ ? ते ४ छ-जो जोबे वि० ५त्याहि. જે જીવને જાણે છે, અને અજીવ ને જાણ છે તે જીવ અને અજીવને જાણનાર મુનિ संयनना ज्ञाता थशश. (13) શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રઃ ૧
SR No.006367
Book TitleAgam 29 Mool 02 Dasvaikalik Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1974
Total Pages480
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik
File Size27 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy