________________
मुनितोषिणी टीका अ. १ असमाधिस्थान वर्णनम् प्रतिक्रान्तो बालमरणेन दीर्घाध्वचतुर्गतिसंसारं प्राप्तवान्, तस्मात् साधुभिर्मर्यादातोऽधिकं शय्यादिकं न ग्राह्यम् ॥ ४ ॥
____ मूलम्-राइणिअ-परिभासी ॥ सू० ५॥ छाया-रात्रिक-परिभाषी ॥५॥
टीका-'रायणिए'-त्यादि । रत्नैर्ज्ञानादिभिव्यवहरतीति रानिकः पर्यायज्येष्ठ इत्यर्थः तेन परिभापितुंमलपितुं शीलमस्येति रानिकपरिभाषी। पर्यायज्येष्ठेन सह विवदमानोऽसमाधिदोषभाग् भवति ॥ ५॥
मूलम्-थेरोवघाइए ॥ सू०६॥ छाया-स्थविरोपघातिकः ॥६॥
टीका-'थेरोपघाइए' इति । स्थविरघातचिन्तकः, उपलक्षणात् सकल मुनिघातचिन्तकः ॥६॥ काटा । अतिशय वेदना होने लगी, जिससे अपने पापको आलोचना
और प्रतिक्रमण नहीं कर सका, इस कारण वह बालमरण से मरकर चतुर्गति संसार को प्राप्त किया । अतः मुनियों को चाहिये कि मर्यादा से अधिक कोई उपकरण नहीं रक्खे, और जो भी मर्यादित उपकरण हों उनकी प्रतिलेखनादि क्रिया यथावस्थित करे ॥ ४ ॥
'राइणिय० ' इत्यादि । ज्ञानादि रत्नवाले रात्निक हैं, अर्थात् दीक्षा में वडे रात्निक कहलाते हैं । जो साधु पर्यायज्येष्ठ के साथ विवाद करता है वह असमाधि दोषका भागी होता है ॥५॥
'थेरो०' इत्यादि ।
स्थविरों का घात करने के लिये विचार करने वाला । उपતેને કરડ, અતિશય વેદના થવા લાગી જેથી તે પિતાના પાપની આલોચના તથા પ્રતિક્રમણ કરી શક્યા નહિં એ કારણથી તે બાલમરણથી મરી ગયા અને ચતુર્ગતિ સંસારને પ્રાપ્ત કર્યો. આથી મુનિઓ માટે ઉચિત છે કે મર્યાદાથી અધિક કેઈ ઉપકરણ ન રાખવું અને જે કંઈ મર્યાદિત ઉપકરણ હોય તેની પ્રતિલેખનાદિ ક્રિયા યથાયોગ્ય કરે. (૪) 'रायणिए' त्या ज्ञानाहिलवा शनि छ. अर्थात् दीक्षामा मोटा शनि वाय છે. જે સાધુ પર્યાયષ્ઠની સાથે વિવાદ કરે છે તે અસમાધિ દેષના ભાગી થાય છે. (૫) 'थेरो० 'त्यादि
સ્થવિરેને ઘાત કરવા માટે વિચાર કરવાવાળા, ઉપલક્ષણથી સમસ્ત મુનિના
શ્રી દશાશ્રુત સ્કન્ધ સૂત્ર
