________________
प्रकाशिका टीका - सप्तमवक्षस्कारः सू० २५ नक्षत्राणां कुलादिद्वारनिरूपणम्
कुrtaकुली' यानि नक्षत्राणि उपकुलसंज्ञक नक्षत्राणा मधस्तनानि तानि कुलोपकुळानि नक्षत्राणि तानि 'अभिजितय अद अणुराहा' अभिजित् शतभिषक् आर्द्रा अनुराधेति १ ।
9
सम्प्रति - उपकुल संज्ञक नक्षत्रनामंग्राहं दर्शयितुमाह - 'बारस उवकुला' इति, 'बारस उवकुला' द्वादशोपकुलानि द्वादशसंख्यक नक्षत्राणि उपकुलसंज्ञकानि भवन्ति तान्येव द्वादशनक्षत्राणि दर्शयितुमाह- 'तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा - 'सवणो उवकुलं' श्रवण उपकुलम् श्रवणनक्षत्र मुपकुलसंज्ञकं भवति, 'पुव्वभद्दवया उवकुलं' पूर्वभद्रपदा उपकुलम्, 'रेवई उवकुलं " रेवती उपकुलं रेवतीनामकं नक्षत्रमुपकुलसंज्ञकं भवति, 'भरणी उवकुलं' भरणी उपकुलम्, भरणीनामकं नक्षत्रमुपकुल संज्ञ भवति 'रोहिणी उवकुलं' रोहिणी उपकुलं रोहिणी नक्षत्रमुपकुलसंज्ञकं भवति, 'पुणच्वसू उवकु' पुनर्वसु उपकुलम् पुनर्वसु नक्षत्रमुपकुलसंज्ञकं भवति, 'अस्सेसा उवकुलं' अश्लेषानक्षत्रमुपकुलसंज्ञकं भवति 'पुच्छ फग्गुणी उवकुलं' पूर्व फल्गुनी नक्षत्रम् उपकुलसंज्ञकं भवति, 'हत्थो उवकुलं' हस्त उपकुलं' हस्तनामकं नक्षत्रमुपकुल संज्ञकं हैं 'होतिपुर्ण कुलोवकुला' जो नक्षत्र उपकुल संज्ञक नक्षत्रों के नीचे रहते हैं वे कुलोपकुल संज्ञक नक्षत्र है ऐसे वे 'अभिई सय भिसग अद्द अणुराहा' अभिजित् शतभिषक् आर्द्रा और अनुराधा ये नक्षत्र हैं ।
अब सूत्रकार स्वयं उपकुल संज्ञक नक्षत्रों का नाम निर्देश करते हैं- 'सवणी उवकुलं, पुच्चभद्दवया उवकुलं' श्रवणनक्षत्र उपकुलसंज्ञक नक्षत्र है 'पुव्व भद्द बया उवकुलं' पूर्व भाद्रपदा नक्षत्र उपकुलसंज्ञक नक्षत्र है 'रेवई उबकुलं' रेवती नक्षत्र उपकुल संज्ञक नक्षत्र है 'भरणी उबकुलं' भरणी नक्षत्र उपकुल संज्ञक नक्षत्र है' रोहिणी उवकुलं' रोहिणी नक्षत्र उपकुल संज्ञक नक्षत्र है 'पुणव्वसु उवकुलं' पुनर्वसु नक्षत्र उपकुल संज्ञक नक्षत्र है 'अस्सेसा उवकुलं' अश्लेषा नक्षत्र उपकुलसंज्ञक नक्षत्र है 'पुथ्वफग्गुनी उवकुलं' पूर्वाफाल्गुनी उपकुलसंज्ञक नक्षत्र है । 'हस्थो उचकुलं' हस्तनक्षत्र उपकुल संज्ञक नक्षत्र है 'साई उबकुलं' स्वाति नक्षत्र उपकुल माहि नक्षत्र छे 'होंति पुण कुलोवकुला' ने नक्षत्र उप संज्ञक नक्षत्रानी नीचे रहे छ तेथे। मुलायडुल संज्ञा नक्षत्र छे भावा ते 'अभिई सयभसग अद्द अणुराहा' अलिक्ति, શતભિષર્, આર્દ્રા અને અનુરાધા આ નક્ષત્રો છે.
हवे सूत्रार स्वयं' (पशु संज्ञक नक्षत्रोना नामने। निर्देश उरे छे - 'सवणो उपकुलं श्रवण नक्षत्र उपडेल संज्ञक उपमुख संज्ञ४ नक्षत्र छे. 'रेवई 'भरणी उवकुलं' लरणी नक्षत्र उप
पूर्वभाद्रपदा नक्षत्र संज्ञः नक्षत्र छे.
नक्षत्र छे. 'पुव्वभद्दवया उवकुलं' उवकुलं' रेवती नक्षत्र उप संज्ञा यस संज्ञा नक्षत्र छे. 'पुणव्वंसु उवकुलं'
नक्षत्र छे. 'रोहिणी उवकुलं' पुनर्वसु नक्षत्र उप संज्ञ नक्षत्र छे. 'पुव्वफग्गुणी
रोहिणी नक्षत्र संज्ञक नक्षत्र छे. उवकुलं' पूर्वा
'अस्सेसा उवकुलं' अश्लेषा नक्षत्र उप
शगुनी नक्षत्र उप संज्ञठ नक्षत्र छे. 'हत्थो जवकुलं' हस्त नक्षत्र पडस संज्ञ४ नक्षत्र
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
३७३