Page Text
________________
२००
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे शेषाधिकानि परिक्षेपेण प्रज्ञप्तम् सर्वबाद्यं खलु भदन्त ! नक्षत्रमण्डलं कियदायामविष्कम्भेण कियता परिक्षेपेण प्रज्ञप्तम् ? गौतम ! एक योजनशतसहस्रं षट् च षष्टि योजनशतानि आयामविष्कम्भेण, त्रीणि च योजनशतसहस्राणि अष्टादश च सहस्राणि त्रीणि च पञ्चदशोतराणि योजनशतानि परिक्षेपेण । यदा खलु भदन्त ! नक्षत्रं सर्वाभ्यन्तरमण्डल मुपसंक्रम्य चारं चरति तदा खलु एकैकेन मुहूर्तेन कियन्तं क्षेत्रं गच्छति ? गौतम ! पश्चयोजनसहस्राणि द्वे च पञ्चषष्टियोजनशते अष्टादश च भाग सहस्राणि द्वे च त्रिषष्टि भागशते गच्छति, मण्डल मेकविंशत्या भागसहस्रः नवमिश्च शष्टयाशते श्छित्वा । यदा खलु भदन्त ! नक्षत्रं सर्वबाह्यमण्डमुपसंक्रम्य चारं चरति तदा खलु एकैकेन मुहूर्तेन कियत् क्षेत्रं गच्छति ? गौतम ! पञ्चयोजनसहस्राणि त्रीणि च एकोनविंशति योजनशतानि षोडश च भागसहस्राणि त्रीणि च पञ्चषधि भागशतानि गच्छति, मण्डलमेकविंशत्या भागसहस्रैः नवभिश्च षष्टयाशतै शिछत्वा, एतानि खल्लु भदन्त ! अष्टौ नक्षत्रमण्डलानि कतिभिश्चन्द्रमण्डलैः समवतरन्ति ? गौतम ! अष्टभिश्चन्द्रमण्डलैः समक्तरन्ति, तद्यथा प्रथमे चन्द्रमण्ड ले तृतीये षष्ठे सप्तमे अष्टमे दशमे एकादशे पञ्चदशे एकैकेन भदन्त ! मुहूर्तेन कियन्ति भागशतानि गच्छति ? गौतम ! यद् यन्मण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति तस्य तस्य मण्डलपरिक्षेपस्य सप्तदशाष्टषष्टिभागशतानि गच्छति, मण्डलं शतसहस्ररष्ट नवत्या च शतै श्छित्वेति । एकैकेन भदन्त ! मुहत्तैन सूर्यः कियन्ति भागशतानि गच्छति ? गौतम ! यद् यन्मण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति तस्य तस्य तस्य मण्डलपरिक्षेपस्याष्टादश शिद्भागशतानि गच्छति. मण्डलं शतसहस्रैरष्टनवत्या च शतै शिछत्वा एकैकेन खलु भदन्त! मुहूर्तन नक्षत्रं कियन्ति भागशतानि गच्छति ? गौतम ! यद यन्मण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति तस्य तस्य मण्डलपरिक्षेपस्याष्टादश पञ्चत्रिंशद्भाग शतानि गच्छति, मण्डलं च शतसहस्रेणाष्टनवत्या च शतै पिछत्वेति ॥ सू० १५ ॥
टीका-'कइ णं भंते ! णक्खत्तमंडला पन्नत्ता' कति खलु भदन्त ! नक्षत्रमण्डलानि प्रजातानि हे भदन्त ! कति-कियत्संख्यकानि नक्षत्रमण्डलानि प्रज्ञप्तानि कथितानीति नक्षत्र. मण्डलसंख्या विषयकः प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'अट्ट णक्खत्तमंडला पन्नत्ता' अष्टौ नक्षत्रमण्डलानि प्रज्ञप्तानि-कथितानि, यद्यपि अष्टाविंशति
'कइणं भंते ! णक्खत्तमंडला पन्नत्ता' इत्यादि टीकार्थ-गौतमस्वामी ने प्रभु से ऐसा पूछा है-'कइणं भंते ! णक्खत्तमंडला पन्नत्ता' हे भदन्त ! नक्षत्र मंडल कितने कहे गये हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं
'गोयमा! अg णक्खत्तमंडला पण्णत्ता' हे गौतम ! नक्षत्र मंडल आठ कहे गये हैं। यद्यपि नक्षत्र २८ है और इनके प्रत्येक १-१ मंडल होने से २८ मंडल
'कइणं भंते ! णक्खत्तमंडला पन्नत्ता' इत्यादि
साथ-गौतभाभीये प्रभुने २ तन प्रध्य छ-'कइणं भंते ! णक्खत्तमंडला પુનરા” હે ભદંત, નક્ષત્રમંડળે કેટલા કહેવામાં આવેલા છે ? એના જવાબમાં પ્રભુ કહે છે
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
| SR No. | 006356 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 03 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 567 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 35 MB |