________________
प्रकाशिका टीका-सप्तमवक्षस्कारः सू० १२ प्रथमादिमण्डलाबाधानिरूपणम् १६१ शतानि 'अबाहाए सव्यमंतरे चंदमंडले पन्नत्ते' एतावत्प्रमाणया अवाधया सर्वाभ्यन्तरं प्रथमं चन्द्रमण्डलं प्रज्ञप्तम्-कथितमिति । सम्पति सर्वाभ्यन्तरद्वितीयचन्द्रमण्डलगताबाधां दर्शयितुं प्रश्नयनाह-'जंबुद्दीवे दीवे' इत्यादि, 'जंबुद्दीवे दीवे' जम्बूद्वीपे द्वीपे, हे भदन्त ! जम्बूद्वीपनामके सर्वद्वीपमध्य जम्बूद्वीपे 'मंदरस्स पव्वयस्स' मन्दरस्य पर्वतस्प-मेरुगिरेः 'केवइयाए अबाहाए' कियत्या-कियत्प्रमाणया अबाधया-अव्यवधानेन 'अभंतराणंतरे चंदमंडले पत्रसे' अभ्यन्तरं द्वितीयं चन्द्रमण्डलं प्रज्ञप्तं कथितमिति प्रश्ना, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'चोयालीसं जोयणसहस्साई' चत्वारिंशद् योजनसहस्राणि 'अट्ठय छप्पण्णे जोयणसए 'अष्टौ च षट् पश्चाशद्योजनशतानि षट्पश्चाशदधिकानि अष्टौ योजनशतानीत्यर्थः 'पणवीसंच एगसहिभाए जोयणस्स' पञ्चाविंशतिश्चैकषष्टिभागान् योजनस्य अर्थात् एकस्य योजनस्य एकषष्टिभागाः कल्पनीया स्तेषु एकपष्टिभागमध्यात् ये पञ्चविंशतिर्भागा स्तावन्तोभागा अपि अबाधायां ज्ञातव्याः तथा-'जोयणस्स एगसद्विभागं च सत्तहा छेता चत्तारिचुष्णियाभागे' योजनस्यैक पष्टिभागं च सप्तधाछित्वा चतुरश्चूर्णिकाभागान् 'अबाहया अभंतराणंतरे चंदमंडले पन्नत्ते' गौतम ! सुमेरु पर्वत से सर्वाभ्यन्तर चन्द्रमंडल ४४८३० योजन की दूरीपर कहा गया है 'जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स केवइयाए अबाहाए अभंतराणंतरे चंदमंडले पन्नत्ते' गौतमस्वामीने इस सूत्र द्वारा ऐसा पूछा है कि हे भदन्त ! इस जम्बूद्वीप नामके द्वीप में स्थित जो सुमेरु पर्वत है उस से कितनी दूर पर अभ्यन्तरानन्तर-द्वितीय चन्द्र मण्डल कहा गया है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा! चोयालीसं जोयणसहस्साइं अट्ठय छप्पण्णे जोयणसए पणवीसं च एगसट्ठिभाए जोयणस्स, जोयणस्स एगसहिभागं च सत्तहा छेत्ता चत्तारि चुणिया भागे अबाहया अभंतराणंतरचंदमंडले पण्णत्ते' हे गौतम ! सुमेरुपर्वत से अभ्यन्तरानन्तर-द्वितीय चन्द्रमंडल ४४८५६० योजन दर कहा गया है तथा योजन के ६१ वें भाग को ७ से विभक्त करके उसके ४ भाग यद्रम ४४८३० यौन र मासु छ. 'जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स केवइयाए अबाहाए अभंतराणंतरे चंदमंडले पन्नत्त' गौतमपाभीये २॥ सूत्र पडे 24 onतना प्रश्न કર્યો છે કે હે ભદંત! આ જંબૂઢીપ નામક દ્વિીપમાં સ્થિત જે સુમેરુપર્વત છે તેનાથી કેટલે દૂર અત્યંતરા-તર દ્વિતીય ચન્દ્રમંડળ કહેવામાં આવેલ છે? એના જવાબમાં પ્રભુ
8 छे–'गोयमा ! चोयालीस जोयणसहस्साई अट्ठय छप्पण्णे जोयणसए पणवीसच एगसद्विभाए जोयणस्स, जोयणस्स एगसद्विभागं च सत्तहा छेत्ता चत्तारि चुणिया भागे अवा हया अभंतराणंतरे चंदमंडले पण्णत्ते' हे गौतम ! सुभे२५तिथी सल्य-तरानन्तर द्वितीय ચંદ્રમંડળ ૪૪૮૫૬+ રોજન જેટલે દૂર કહેવામાં આવેલ છે. તેમજ એજનના ૬૧ મા ભાગાને ૭ વડે વિભક્ત કરીને તેને ૪ ભાગ પ્રમાણ દરમાં જોડવા જોઈએ. ત્યારે દ્વિતીય
ज०२१
જદીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા