________________
१०८
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे भंते ! दीवे सूरियाणं किं तीते खेत्ते किरिया कजइ पडुप्पण्णे किरिया कजइ अणागए किरिया कज्जइ ? गोयमा! णो तीए खेत्ते किरिया कज्जइ पडुप्पण्णे कजइ णो अणागए, सा भंते ! किं पुट्ठा कज्जइ गोयमा । पुट्ठा कजइ णो अपुट्ठा कज्जइ जाव णियमा छदिसिं ति ॥सू० ८॥ ___ छाया-जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे सूयौं उद्गमनमुहूर्ते दुरे च मूले च दृश्येते मध्या. न्तिकमहर्ने मूले च दूरे च दृश्येते अस्तमयनमुहूर्त दूरे च मूले च दृश्येते, हन्त गौतम ! तदेव यावद् दृश्येते, जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे सूर्यो उद्गमनमुहूर्ते च मध्यान्तिकमुहलेचास्तमयनमुहूत्ते च सर्वत्र समौ उच्चत्वेन, हन्त तदेव यावदुच्चत्वेन । यदि खलु भदन्त ! जम्बूद्वीपे द्वीपे सूयौं उद्गमनमुहूर्ते च मध्यान्तिकमुहूर्ते चास्तमनमुहूर्ते च सर्वत्र समौ उच्चत्वेन कस्मात खलु भदन्त ! जम्बूद्वीपे द्वीपे सूयौं उद्मनमुहतें दरे च मूले च दृश्येते माध्यान्तिकमुहूर्ते रे च मूले च दृश्येते अस्तमय नमुहूर्ते रे च मूले च दृश्येते गौतम ! लेश्याप्रतिघातेन उद्गमनमुहूर्ते दूरे च मूले च दृश्येते इति लेश्याभितापेन मध्यान्तिकमुहूर्त मूले च दूरे च दृश्येते, लेश्या प्रतिघातेनास्तमयनमुहूर्ते दूरे च मूले च दृश्येते एवं खलु गौतम ! तदेव यावदृश्येते ! जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे सूयौं किमतीवं क्षेत्र गच्छतः प्रत्युत्पन्न क्षेत्रं गच्छतोऽनागतं क्षेत्रं गच्छतः ? गौतम ! नो अतीत क्षेत्रं गल्छतः प्रत्युत्पन्न क्षेत्रं गच्छतः नो अनागतं क्षेत्रं गच्छतः । तद् भदन्त ! किं स्पृष्टं गच्छतो यावद नियमात् षइदिशि, एवमवभासयतः, तद् भदन्त ! किं स्पृष्टमवभासयतः, एवमाहारपदानि नेतव्यानि, स्पृष्टावगादान्तराणुमहदादिविषयानुपूर्वी च यावनियमात् षइदिशि, उद्योत. यतस्तपतः प्रभासयतः, जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे कि सूर्ययोरतीते क्षेत्रे क्रिया क्रियते. प्रत्युत्पन्ने क्षेत्रे क्रिया क्रियते, अनागते क्षेत्रे क्रिया क्रियते ? गौतम ! नो अतीते क्षेत्रे क्रिया क्रियते प्रत्युत्पन्ने क्षेत्रे क्रिया क्रियते नो अनागते, सा भदन्त ! कि स्पृष्टा क्रियते ? गौतम ! स्पृष्टा क्रियते नो अस्पृष्टा क्रियते यावनियमात् पइदिशि । सू०८॥
टीका-'जंबुद्दीवे ण भंते ! दीवे' जम्बूद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे सर्वद्वीपमध्य जम्बू. द्वीपे इत्यर्थः 'मरिया' सूयौं-द्वौ आदित्यौ 'उग्गममुहुसि दरे य मुले यदीसंति' उद्गमन
दूरान्नादि द्वार निरूपणम् 'जंबुद्दीवेणं भंते ! दीवे सूरिया उग्गमणमुहुरासि' इत्यदि
टीकार्थ-गौतम स्वामी ने नवमतापक्षेत्र द्वार के सम्बन्ध में कथन सुनकर अब वे सूर्याधिकारके सम्बन्ध को लेकर ही इस सम्बन्धी दूरासन्नादि दर्शन रूप
- દૂરાસન્નાદિદ્વારનું નિરૂપણ 'जंबुद्दीवेणं भंते ! दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि' इत्यादि ટીકાઈગૌતમસ્વામીએ નવમ તાપક્ષેત્ર દ્વારના સંબંધમાં કથન સાંભળીને હવે તેઓ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા