________________
प्रकाशिका टीका - चतुर्थवक्षस्कारः सू० ३९ पण्डकवनगताऽभिषेक शिलावर्णनम्
४८१
उत्तरेणं पंडगवण उत्तरचरिमंते, एत्थ णं पंडगवणे रत्तकंवलसिला णामं सिला पण्णत्ता, पाईणपडीणायया उदीर्णदाहिणवित्थिष्णा सव्वतवणिज्जमई अच्छा जाव मज्झदे सभाए सीहासणं, तत्थ णं बहूहिं भवणवइ जाव देवेहिं देवीहिय एरावयगा तित्थयरा अभिसिञ्चति ॥ सू० ४०॥
छाया - पण्डकवने खलु भदन्त ! वने कति अभिषेकशिलाः प्रज्ञप्ताः १, गौतम ! चतस्रोऽभिषेकशिलाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा - पाण्डुशिला १ पाण्डुकम्बलशिला २ रक्तशिला ३ रक्तकम्बशिला ४ इति । क्व खलु भदन्त ! पण्डकवने पाण्डुशिला नाम शिला प्रज्ञप्ता ?, गौतम ! मन्दरचूलिकायाः पौरस्त्येन पण्डकवनपौरस्त्यपर्यन्ते, अत्र खलु पण्डकवने पाण्डुशिला नाम शिला प्रज्ञप्ता उत्तरदाहिणायता प्राचीनप्रतोचीनविस्तीर्णा अर्द्धचन्द्रसंस्थानसंस्थिता पंचयोजनशतानि आयामेन अर्द्धतृतीयानि योजनशतानि विष्कम्भेण चत्वारि योजनानि बाहल्येन सर्वकनकमयी अच्छा वेदिका वनषण्डेन सर्वतः समन्तात् सम्परिक्षिप्ता वर्णकः, तस्यां खलु पाण्डुशिलायाश्चतुर्दिशि चत्वारि त्रिसोपानप्रतिरूपकाणि प्रज्ञप्तानि यावत् तोरणा : वर्णकः, तस्याः खलु पाण्डुशिलायाः उपरि बहुसमरमणीयो भूमिभागः प्रज्ञप्तः यावद् देवा आसते, तस्य खलु बहुसमरमणीयस्य भूमिभागस्य बहुमध्यदेशभागे उत्तरदक्षिणेन अत्र खलु द्वे सिंहासने प्रज्ञप्ते पञ्च धनुः शतानि आयामविष्कम्भेण अर्द्धतृतीयानि धनुः शतानि बाहल्येन सिंहासनवर्णको भणितव्यो विजयदृष्यवज्र्ज्ज इति । तत्र खलु यत् तत् औत्तराहं सिंहासनं तत्र खलु बहुभिः भवनपतिवानव्यन्तरज्योतिष्कवैमा निकैर्देवैर्देवीभिश्च कच्छादिजास्तीर्थकरा अभिषिच्यन्ते । तत्र खलु यत् तद्दाक्षिणात्यं सिंहासनं तत्र खल बहुभिर्भवन यावद्वैमानिकैदेवैर्देवीभवत्सादिजास्तीर्थकरा अभिषिच्यन्ते । क्व खलु भदन्त । पण्डकवने पाण्डुकम्बलशिला नाम शिला प्रज्ञप्ता 2, गौतम ! मन्दरचूलिकाया दक्षिणेन पण्डकवनदक्षिणपर्यन्ते, अत्र खलु पण्डकवने पाण्डुकम्बलशिला नाम शिला प्रज्ञप्ता, प्राचीनप्रतीचीनायता उत्तरदक्षिण विस्तीर्णा एवं तदेव प्रमाणं वक्तव्यता च भणितच्या, यावत् तस्य खल बहुसमरमणीयस्य भूमिभागस्य बहुमध्यदेश भागे अत्र खलु महदेकं सिंहासनं प्रज्ञप्तम्, तदेव सिंहासनप्रमाणं तत्र खल बहुभिर्भवनपति यावत् भारतकास्तीर्थकरा अभिषिच्यन्ते, क्व खलु भदन्त ! पण्डकवने रक्तशिला नाम शिला प्रज्ञप्ता ?, गौतम ! मन्दरचूलिकायाः पश्चिमेन पण्डकवनपश्चिमपर्यन्ते, अत्र खलु पण्डकवने रक्तशिला नाम शिला प्रज्ञप्ता उत्तरदक्षिणायता प्राचीनप्रतीचीन विस्तीर्णा यावत् तदेव प्रमाणं सर्वतपनीयमयी अच्छा उत्तरदक्षिणेन अत्र खलु द्वे सिंहासने प्रज्ञप्ते, तत्र खलु यत् तद् दाक्षिणात्यं सिंहासनं तत्र खलु बहुभिर्भवन ० पक्ष्मादिजास्तीर्थकरा अभिषिच्यन्ते, तत्र खलु यत् तद् औत्तराहं सिंहासनं तत्र खल बहुभिर्भवन ० यावद् वप्रादिजास्तीर्थकरा अभिषिच्यन्ते, क्व खलु भदन्त ! पण्डकवने रक्तकम्वलशिला नाम शिला प्रज्ञप्ता ?, गौतम ! मन्दर चूलिकाया उत्तरेण पण्डकवनोत्तरचरमान्ते अत्र खलु पण्डकवने रक्तकम्बल
ज० ६१
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર