________________
८३४
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे सर्वा सिन्धुवक्तव्यता सिन्धुदेवी वक्तव्यता गङ्गाभिलापेन विज्ञेया इयं च वक्तव्यता अस्मिन्नेव तृतीयवक्षस्कारे एकादशसूत्रे विशेषरूपेण द्रष्टव्या यावत्प्रीतिदानमिति गम्यम्, तात्पर्यन्तं वाच्यं नवरम् अयं विशेष:-कुम्भाष्टसहस्रं कुम्भानाम् अष्टोत्तरसहस्रं अष्टोतरं सहस्रं कुम्भं रत्नचित्रं रत्नविचित्रम्, नानामणिकनकरत्नभक्तिचित्रे च-नानामणिकनकरत्नमयी भक्तिः-विच्छित्तिः तया चित्र विचित्रे च द्वे कनकसिंहासने शेषं माभृतग्रहणसन्मानदानादिकं तथैव पूर्ववदेव यायदष्टाहिका महामहिमेति बोध्यम् ।।सू. २५॥
अथाग्रतो दिग्यात्रामाह-'तएणं से दिव्वे' इत्यादि। मूलम् -तए णं से दिव्वे चक्करयणे गंगाए देवीए अट्ठाहियाए महामहिमाए निव्वत्ताए समाणीए आउहघरसालाओ पडिणिक्खमइ पडिणिक्पमित्ता जाव गंगाए महाणईए पच्चत्थिमिल्लेणं कूलेणं दाहिणदिसि खडप्पवायगुहाभिमुहे पयाए यावि होत्था, त एणं से भरहे राया जाव जेणेव खंडप्पवायगुहा तेणेव उवागच्छइ उवागच्छिता सव्वा कयमालकवत्तव्वया णेयव्वा णवरिणट्टमालगे देवे पीतिदाणं से अलंकारिअ भंडं कडगाणि य सेसं सव्वं तहेव जाव अट्ठाहिया महामहिमा। तए णं से भरहे सिंधु के स्थान में गङ्गा पद लगाकर अभिलाप करना चाहिये. यह वक्तव्यता इसी ग्रन्थ में तृतीय वक्षस्कार के ११ वें सूत्र में विशेषरूप से प्रीतिदान पर्यन्त कही गई है-सो वही प्रीतिदान पर्यन्त को वक्तव्यता यहां पर भी समझलेनी चाहिये. हां उस वक्तव्यता से जो इस वक्तव्यता में अन्तर हैं वह ऐसा है कि गंगा देवी ने भरत नरेश के लिये भेट में १००८ कुम्भ जो रत्नों से विचित्र हो रहे थे. दिये तथा अनेक मणियों से एवं कनक तथा रत्नों से जिनमें रचना हो रही है. ऐसे दो कनक सिंहासन दिये. बाकी का ओर सब कथन प्राभृत का स्वीकार करना सम्मान करना आदिरूप जो है वह सब आठ दिन के महोत्सव पर्यन्त जैप्ता पहिले कहा गया है वैसा हो है । ॥सू.२५।। जाव महिमत्ति) पूर्वाश्त सिधु ५४२ मा १४तव्यता हवामां मावा छे ते माही हवी જોઈએ. પણ અહી સિંધુના સ્થાને ગંગાપદ લગાડી ને અભિલાપ કરે જોઈએ. એ વકૃતવ્યતા આ જ ગ્રન્થમાં તૃતીય વક્ષસ્કારમાં ૧૧ માં સૂત્રમાં વિશેષ રૂપ માંથી પ્રીતિ દાન સુધી કહેવામાં આવી છે. તે પ્રીતિદાન સુધીની વતવ્યતા અહીં પણ જાણી લેવી જોઈએ. તે વતવ્યતા અને આ વક્તવ્યતામાં અંતર આ પ્રમાણે છે કે ગંગાદેવીએ ભરત નરેશ માટે ભેટમાં ૧૦૦૮ કુંભે કે જેઓ રત્નથી વિચિત્ર પ્રતીત થતા હતા, આવ્યા તેમજ અનેક માણિઓ. થી, કનક તથા રત્નોથી જેમનામાં રચના થઈ રહી છે, એવા બે કનક સિંહાસન આવ્યાં. શેષ સવ કથન પ્રાભૃત (ભેટ) સ્વીકાર કરવી, સન્માન કરવું વગેરે છે તે સર્વ આઠ દિવસ મહેસવ સુધીનું કથન પહેલાં પ્રકટ કરવામાં આવ્યું છેઅહીં પણ તે પ્રમાણે જ સમજી લેવું જોઈએ. સૂરપાળ
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
