Page Text
________________
प्रकाशिका टीका तृ० वक्षस्कार: सू० १३ सुषेणसेनापतेर्विजयवर्णनम्
६७७
कुद्दव ४ रालय ५ तिल ६ मुग्ग ७ मास ८ चवल ९ विणा १० | तुअरि ११ र १२ कुलत्या १३ गोहुम १४ णिफा १५ असिं १६ सगः १७ ||१|| सूर्ये उदिते सति प्रथम प्रहरे उप्यन्ते, द्वितीय प्रहरे जलादिना दीयते तृतीय प्रहरे धान्यानि पक्वानि भवन्ति चतुर्थे प्रहरे यन्ते निष्यन्ते ततो यथास्थानं सेनाविभागे तत्तत्स्थाने प्रेष्यन्ते इति । शालि: १ प्रसिद्धः, जवः २ प्रसिद्ध, त्रीहिः ३ धान्यविशेषः, कोद्रवः ४ प्रसिद्धः, रालय ५ धान्य विशेष, तिलः ६, मुद्गः ७, माष: ८, चपल: ९ चौला इति प्रसिद्धः, चणकः २वीहिं ३ कुदव ४रालय २ तिल ६मुग्ग ७ मास ८ चवल ९चिणा १० | तुअरि ११मसुरि१२ कुलत्था १३ गोहुम १४ णिफाव १५ अयसि १६ सणा " १७ || १ ||
सूर्य के उदय होने पर प्रथम प्रहर में ये धान्य बो दिये जाते है द्वितीय प्रहार में इन्हें लादि देकर बढाया जाता है, तृतीय प्रहर में ये पक्व हो जाते हैं और चतुर्थ प्रहर में ये कालिये जाते हैं । फिर यथास्थान ये सेना विभाग में जगह २ मेजदिये जाते हैं । शालिनाम धान्य का है । जव -- जौ कानाम है । ब्रीहि एक प्रकार का धान्य विशेष होता है । कोद्रव-कोदो का नाम है यह बुन्देलखण्ड प्रान्त में बहुत अधिक होता है । तथा आदि वासियो में इसके खाने का बहुत अधिक प्रचार है । रालि यह भी एक प्रकार का अनाज विशेष है। खाने में यह बहुत हल्का होता है । यह बीमारी में पथ्य के रूप में प्रयुक्त होता है । तिल जिसे तिल्ली कहते हैतिल्ली भी एक प्रकार का अनाज है इस का तेल निकाल कर और इसके लड्डु बनाकर लोग खाने के काम में इसका व्यवहार करते हैं । मुग्द - मुंग का नाम है । मास-उडद का नाम है चवल चौला का नाम है । इसके मुंगाड़ा बड़े अच्छे एवं स्वादिष्ट बनते है । लोग ईसे सिझाकर और उस में नमक मसाला मिलाकर खाते हैं । चणक नाम चना का है । तुअर जिसे
ते १७ प्रास्ता धान्यो या प्रमाणे छे - "सालि १, जव २, वीहि ३, कुद्दव ४, रालय ५, तिल ६, मुग्ग ७, मास ८, चबल ९, त्रिणा १० | तूअरि ११, मसूरि १२, कुलत्था १३, गम १४, णि फाव १५, अयसि १६, सणा १७ ॥
સૂર્યોદય થાય કે તરત જ પ્રથમ પ્રહરમાં એ ધાન્યો વિપત કરવામાં આવે છે. ખીજા પ્રહરમાં એમને પાણી વગેરેથી સિ`ચિત કરીને વર્દ્રિત કરવામાં આવે છે. ત્રીજા પ્રહરમાં એ ધાન્યો પરિપકવ થઇ જાય છે. અને ચતુર્થાં પ્રહરમાં એમની લલણી કરવામાં આવે છે. પછી સેના વિભાગમાં યથાસ્થાન ઠેક ઠેકાણે એ ધાન્યને મેકલી આપવામાં આવે છે. શાલી ધાન્યનું નામ છે. યંત્ર-જવનું નામ છે. ત્રોહિ એક પ્રકારનું ધાન્ય વિશેષ હાય છે, કદ્રવ કાદશનું નામ છે. આ ધાન્ય બુદેલ ખડ પ્રાન્તમાં બહુ જ થાય છે. તેમજ આદિવાસી લોકો એ ધાન્યને ખાવામાં બૂમ જ ઉપયોગ કરે છે. રાત્રિ એ પણ એક પ્રકારનું અન્ન વિશેષ છે. પચવામાં એ બહુ જ હલ્કુ હાય છે. આ ધાન્ય ખીમારીમાં પથ્યના રૂપમાં પ્રયુક્ત થાયછે, તિલ જેને તલ કહીએ છીએ. તિલ પણ એક પ્રકારનું અન્ન છે. આ માંથી તેલ કાઢીન અને એનાથી લાડવા બનાવીને લોકો ખાય છે. મુળ-મગનુ નામ છે. માસ-અડદનુ' નામ छे. यवस-थोपा नाम छे. मे शेडीने पशु भवाय छे. शेडवाथी मे स्वादिष्ट थ लय छे.
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
| SR No. | 006354 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 992 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 62 MB |