Page Text
________________
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे
पाश्चात्यलवणसमुद्रस्य पौरस्त्ये, अत्र खलु जम्बूद्वीपे द्वीपे भरतं नाम वर्ष प्रज्ञप्तम् स्थाणु बहुलं कण्टकबहुलं विषमबहुलं दुर्गवहुलं पर्वतबहुलं प्रपातबहुलम् अवझरबहुलं निर्झर बहुलं गर्तबहुल दरीबहुलं नदीबहुल हदबहुलं वृक्षबहुलं गुच्छबहुलं गुल्मबहुलं लताबहुलं वल्लाबहुलम् अटवी बहुलं श्वापदबहुलं तृणबहुले तस्कर बहुलं डिम्बबहुलं डमर बहुलं दुर्भिक्षबहुलं दुष्कालबहुल पाखण्डबहुलं कूपणबहुल वनीपकबहुलस् इतिबहुल मारिबहुल कुवृष्टिबहुलम् अनावृष्टिबहुल राजबहुल रोगबहुल संक्लेशबहुलम् अभीक्ष्णमभीक्ष्णं संक्षोभबहुलं प्राचीनप्रतीचीनायतम् उदीचीन दक्षिणविस्तोर्णम् उत्तरतः पल्यङ्कसंस्थानसंस्थितं दक्षिणतो धनुष्पृष्टसंस्थितम् त्रिधा लवणसमुद्रं स्पृष्टः गङ्गासिन्धुभ्यां महानदीभ्यां वैतादयेन च पर्वतेन षड्भाग विभक्तं जम्बूद्वीपद्वीप नवतिशतभागं पञ्चषडविंशं योजनशतं षट् च एकोनविशति भागान् योजनस्य विष्कम्भेण । भरतस्य खलु वर्षस्य बहुमध्यदेशभागे अत्र खलु वैताढ्यो नाम पर्वतः प्रज्ञप्तः यः खलु भरतं वर्ष द्विधा विभजमानो विभजमानस्तिष्ठति तद्यथा दक्षिणार्द्धभरतं च उत्तरार्द्ध भरतं च ॥ सू० १० ॥
५६
9
टीका- 'कहिण भंते' इत्यादि गौतमस्वामी पृच्छति - 'कहि णं भंते ! जंबुवे दवे भर णामं वासे पण्णत्ते' हे भदन्त ! जम्बूद्वीपे द्वीपे भरतं नाम वर्षे क्व - कस्मिन् प्रदेशे प्रज्ञप्त कथितम्, भगवानाह - गोयमा !' हे गौतम ! ' चुल्लहिमवंतस्स क्षुल्लहिमवतः - लघुहिमवतः 'वासहरपव्वयस्स' वर्षधरपर्वतस्य भरतादिक्षेत्रसीमा कारिणः पर्वतविशयस्य, 'दाहिणेणं' दक्षिणे - दक्षिणदिग्भागे ' दाहिणलवणसमुदस्स' दक्षि
इस प्रकार से जम्बू द्वीप के विषय में अपने द्वारा पूछे गये सकल प्रश्नोका उत्तर सुनकर गौतम स्वामी अपनी स्थिति की अपेक्षा आसन्नवर्ती भरतक्षेत्र के स्वरूप को जानने का इच्छा से प्रेरित होकर तृतीय सूत्रगतचतुविधप्रश्न के अन्तर्गत आकारभावस्वरूप चतुर्थ प्रश्न को लेकर के प्रभु से ऐसा पूछने हैं – "कहि णं भंते ? जंबुद्दोवे दीवे भरहे णामं वासे पणते ?" इत्यादि ।
टीकार्थ - "कहि णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे भरहे णामं वासे पण्णत्ते !" हे भदन्त ! जम्बुद्वीप नाम के द्वीप में भरत नाम का वर्ष क्षेत्र कहां पर कहा गया है ! इसके उत्तरमें प्रभु कहते हैं - “गोयमा ! क्षुल्लहिमवंतस्स वासहरपव्वयस्स दाहिणेणं दाहिणलवणसमुद्दस्स उत्तरेणं पुरथिम
આ પ્રમાણે જ શ્રૃદ્વીપના સબંધમાં પેાતાના સર્વ પ્રશ્નાના જવાએ સાંભળીને હવે ગૌતમ સ્વામી પેાતાની સ્થિતિની અપેક્ષા આસનવતી ભરત ક્ષેત્રના સ્વરૂપને જાણવાની ઈચ્છાથી પ્રેરિત થઈને તૃતીયસૂત્રગત ચતુર્વિધ પ્રશ્નની અંતર્ગત આકારભાવ રૂપ ચતુર્થાં પ્રશ્નને લઈને પ્રભુ ને આ પ્રમાણે પૂછે છે કે---
'कहिणं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे भरहे णामं वासे पण्णत्ते ?' इत्यादि सूत्र - १०
ટીકા-હે ભદન્ત ! જંબુદ્રીપ નામક દ્વીપમાં ભરતનામક વ-ક્ષેત્ર-કયાં કહેવામાં यावेस छे ? खाना वामां अलु हे छे - गोयमा ! क्षुल्लहिमवंतस्स वासह
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
| SR No. | 006354 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 992 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 62 MB |