Page Text
________________
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे नमस्कारः, 'तेणं कालेणं' तस्मिन् कालेअवसर्पिणी चतुर्थारकलक्षणे भगवच्छी महावीरस्वामीविहरणकाले, 'तेणं समएणं' तस्मिन्समये हीयमानलक्षणे, 'मिहिला णाम नयरी होत्था' मिथिलानाम्नी नगरी आसीत् । ननु सूत्रनिरूपणकालेऽस्याः सत्त्वेऽपि 'होत्था' इति भूतकालनिर्देशः कथमुचितः ? इति न शङ्कनीयम्, अस्मिन्नवसर्पिणीकाले शुभाभावाः प्रतिक्षणं हानिमुपगच्छन्तीतिहेतोस्तादृशविशेषण विशिष्टाया अस्या इदानीमसम्भवाद् भूतकालनिर्देशो न दोषावह इति । सा कीदृशी ? इति जिज्ञासायामाहहैं । जन्मान्तर-पूर्वभव में जिन्होंने अनवच्छिन्न सम्यक्त्व पूर्वक वीसस्थानों की आराधना से तीर्थकर नामकर्म को प्रकृति का बन्ध कर लिया होता है ऐसे मनुष्य ही इस भव में इन अष्ट महा प्रातिहायों के योग्य होते हैं, अथवा जो मुक्ति प्राप्ति के योग्य होते हैं वे अर्हन्त हैं, ऐसे अष्ट महाप्रातिहार्यों के योग्य और मुक्ति प्राप्ति के योग्य अर्हन्त भगवन्तों को यहां सूत्रकार ने नमस्कार किया है.।
"तेणं कालेणं" इस अवसर्पिणी के चौथे आरे में जब कि भगवान् श्री महावीर स्वामी का विहार हो रहा था "तेणं समएणं" और उस समय में--जो कि हीयमान स्वरूप था-आयु आदि की जिसमें प्रतिसमय हीनता हो रही थी-“मिहिला णाम णयरी होत्था” मिथिला नाम की नगरी थी, शंका-जब इस सूत्र का निरूपण हुआ है उस काल में इस नगरी का सद्भाव तो था हो-तो फिर यहां पर "होत्था'' ऐसा भूत काल का निर्देश क्यों किया गया ? उत्तर -इस अवसर्पिणी-काल में शुद्ध भाव प्रतिक्षण हीनता की ओर से ही बढते रहते हैं-अतः जैसे विशेषणों का इसमें निर्देश किया गया है वैसे विशेषणोवाली यह नगरो इस सूत्र निरूपण के अवसर में नहीं અને અસુર હોય છે. જન્માન્તર-પૂર્વભવમાં જેમણે અનવચ્છિન્ન સમ્યક્ત્વપ્રાપ્તિ પૂર્વક વિશ સ્થાનેની આરાધનાથી તીર્થકર નામકર્મની પ્રકૃતિને બન્ધ કરેલ છે એવા માણસેજ
આ ભવમાં આ અષ્ટ મહાપ્રાતિહાર્યો માટે યોગ્ય હોય છે. અથવા જેઓ મુક્તિને પ્રાપ્ત કરવા ગ્ય હોય છે, તેઓ અહત છે. એવા અષ્ટ મહાપ્રાતિહાર્યોના યોગ્ય અને મુક્તિ પ્રાપ્તિ માટે યોગ્ય અહંન્ત ભગવન્તાને અહીં સૂત્રકારે નમસ્કાર કરેલ છે.
"तेणं कालेण" 241 मसविना याथा भाराभायारे लगवान महावीर स्वाभाना विहार थ रह्यो तो, "तेणं समएण" भने त समये- डीयमान स्व३५ तु-मायु. वगेरेना मा ४२ ४२४ क्षणे हीनता 25 ही इती-"मिहिला णामं णयरी होत्था" મિથિલા નામે એક નગરી હતી.
શંકા-જ્યારે આ સૂત્રનું નિરૂપણ થયું છે, તે કાલે તે નગરીનો સદુભાવ તે હવે ४, । ५७। सही होत्था मारीते भूत ना नि। भाटे ४२वामा भाव छ ?
ઉત્તર–આ અવસર્પિણ કાળમાં શુભ ભાવે પ્રતિક્ષણ હીનતા તરફ જ વધતા રહે છે તેથી જેવા વિશેષણે આમાં નિર્દિષ્ટ કરવામાં આવેલ છે, તેવા વિશેષણોથી યુક્ત આ નગરી આ સૂત્રના નિરૂપણ વખતે રહી નહોએથી અહીં ભૂતકાળને નિર્દેશ દેષયુક્ત નથી.
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
| SR No. | 006354 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 992 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 62 MB |