________________
चन्द्राप्तिप्रकाशिकाटीका प्रा.१८सू.३मन्दरलोकान्तपर्वतात्चन्द्रस्यपरिवारज्योतिश्चकचारम्६३७ देवस्स अट्ठासीई गहा परिवारो पण्णत्तो, अट्ठावीसं णक्खत्ता परिवारो पण्णत्तो, माहा “छावट्ठि सहस्साइं, णवचेव सयाई, पंचुत्तराई पंचसयराई एगससी परिवारो, तारा गण कोडि कोडीणं ।१। परिवारो पण्णत्तो ॥३॥
छाया--तावत् एकैकस्य खलु चन्द्रस्य देवस्य कियन्तो ग्रहाः परिवारः प्रज्ञप्तः ? कियन्ति नक्षत्राणि परिवारः प्रज्ञप्तः १. कियन्त्यस्ताराः परिवारः प्रज्ञप्तः ? । तावत् एकैकस्य खलु चन्द्रस्य देवस्य अष्टाशीतिम्रहाः परिवारः प्रज्ञप्तः, अष्टाविंशतिनक्षत्राणि परिवारः प्रज्ञप्तः, गाथा-षट् षष्टिः सहस्राणि, नव चैव शतानि पञ्चोत्तराणि (६६९०५) । एकशशि परिवारः, तारा गण कोटिकोटिनाम् ॥१॥ परिवारः प्रज्ञप्तः ॥सू० ३॥
व्याख्या-'ता एगमेगस्स णं' इत्यादि चन्द्रपरिवारप्रतिपादकं सूत्रं सुगम मिति न व्याख्यायते, नवरं चन्द्रस्य तारापरिवारपरिमाणं-पञ्चोत्तरनवशताधिकषट्षष्टि सहस्रकोटोकोटी संख्यक मिति ॥सू०३॥
अथ मन्दरपर्वतात् ज्योतिश्चक्रस्यान्तरमाह-ता 'मंदरस्स णं' इत्यादि,
मूलम् –ता मंदरस्स णं पव्वयस्स केवइयं अबाहाए जोइसे चारं चरइ ? ता एकारस एक्कवीसाइं जोयणसयाइं अबाहाए जोइसे चारं चरइ । ता लोयंताओ णं केवइयं अबाहाए जोइसे पण्णत्ते ? ता एक्कारस एकादपई जोयणसयाद्-अबाहाए जोइसे पण्णत्ते ॥ सू०४॥
छाया--तावत् मन्दरस्य खलु पर्वतस्य कियत्या अबाधया ज्यौतिषं चारं चरति? तावत् एकादश. एकविंशानि योजनशतानि अबाधया ज्योतिषं चारं चरति । तावत लोकान्तात् खलु कियत्या अबाधया ज्यौतिषं प्रज्ञप्तम् १ तावत् एकादश एकादशानि योजनशतानि अबाधया ज्यौतिषं प्राप्तम् ॥स्० ॥४॥
व्याख्या - ‘ता मंदरस्स णं' इत्यादि मन्दरपर्वतविषयकज्यौतिश्चक्रान्तरसूत्रमपि सुगममेव, नवर ज्योतिश्चक्रं मेरोः सर्वनः सर्वदिक्षु एकविंशत्यधिकानि एकादश योजनशतानि मुक्त्वा तदनन्तर चक्रवालतया ज्योतिश्चक्रं चारं चरति । अथ लोकान्तात्तदेव प्रदर्श्यते 'ता लोयंताओ' इत्यादि 'ता' तावत् 'लोयंताओ' लोकान्तात् अर्वाक् लोकान्तात्पूर्व मित्यर्थः इत्यादि प्रश्नसूत्रं सुगमम् । भगवानाह 'ता एक्कारस' इत्यादि, 'ता' तावत् 'एक्कारस एक्काराइं जोयणसयाई' एकादश एकादशानि योजनशतानि एकादशाधिकानि एकादश योजनशतानि (११११) योजनानां 'अबाहाए' अबाधया-लोकान्तात्पूर्वमन्तरेण-लोकान्तभागात् लोकाभिमुख एकादशाधिकैकादशशतयोजनानि आगत्यात्रान्तरे 'जोइसे' ज्योतिष ज्योतिश्चक्रं 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्त भगवतेति । सू०॥४॥
अथाने जीवाभिगमस्यातिदेशमाह-एवं जहा जोवाभिगमे' इत्यादि । . .
