________________
चदमाप्तप्रकाशिकाटीका प्रा.१५.स.३
चन्द्रादीनांनाक्षत्रमास चरणनिरूपणम् ६५ नवमण्डलशतानि नक्षत्रस्य लभ्यन्ते तदा एकेन सूर्यमासेन कति मण्डलानि लभ्यन्ते ! राशित्रयस्थापना-६०।९१७॥ । १) अत्रान्येन राशिना, मध्यराशिगुणितो जातस्तावानेव.. (९१७॥) अस्य आद्यराशिना षष्टिरूपेण भागो हियते लब्धानि पञ्चदश मण्डलानि शेषास्तिष्ठन्ति सार्कीः सप्तदश (१७॥) एते विंशत्यधिकशतभागकरणार्थ विंशत्यधिकेन गुण्यन्ते जातानि एकविंशतिः शतानि (२१००), एषां षष्टया भागो हियते लब्धाः पञ्चत्रिंशद् विंशत्यधिक शतभागाः, तत आगतम् पञ्चदश मण्डलानि परिपूर्णानि, षोडशस्य च मण्डलस्य पञ्चत्रिंशद विंशत्यधिक शतभागाः (१५/१६,इति । ....
अथामिवर्द्धितमासमधिकृस्य चन्दादिमण्डलानि प्ररूपयति-ता अभिवदिएण इत्यादि । 'ता' ताबत् 'अभिवड्डीएणे मासेणं' अभिवर्धितेन मासेन 'चंदे' चन्द्रः 'कर मंडलाई चरइ' कति मण्डलानि चरेति ! भगवानाह-'ता' तावत् 'पण्णरस मंडलाई पञ्चदश मण्डलानि 'मंडलस्प' षोडशस्य मण्डलस्य च 'तेसीइं छलसोइसयमागे' व शीतिं षडशीतिशतभागान् (१ द' चरति । कथमेतदवसीयते ! इत्यत्राह-एक-.
१८
१३
स्मिन् युगेऽभिवर्द्धितमासाः सप्तपञ्चाशत् त्रयश्च त्रयोदश भागाः (५७३.) भवन्ति, ततो ऽस्य राशेः त्रयोदशभागाः कर्तव्याः, ततस्त्रयोदश भागकरणार्थ सप्तपञ्चाशत् त्रयो दमिर्गुण्यन्ते (५७४१३)जातानि एकचत्वारिंशदधिकानि सप्तशतानि (७४१) एषु । उपरितनास्त्रयस्त्रयोदशभागास्ते क्षिप्यन्ते (७४१+३) जातानि चतुश्चत्वारिंशदधिकानि शत-: शतानि (७४४) अभिवतिमात सत्क त्रयोदश भागानाम् । ततो यावन्मासानां मण्डलानि ज्ञातु मिच्छेत् तावन्तो मासा अपि प्रयोदशभिर्गुण्यन्ते ततोऽत्रैकमासगतमण्डल जिज्ञासा-' वर्तते तत एकोऽकत्रयो दशभिर्गुण्यन्ते जातात्रयोदशैव, ततस्त्रैराशिकं क्रियते तथाहि- " ___ यदि-चतुश्चत्वारिंशदधिक सप्तशतैरमिवर्द्धितमाससत्कैस्त्रयोदशभागैः (७४४) चतुरशी-... त्यधिकानि अष्टशतानि (८८४) चन्द्रमण्डलानां लभ्यन्ते तदा एकाभिवर्द्धितमाससत्कैस्त्रयोदयभागैः कति मण्डलानि लभ्यन्ते, राशित्रयस्थापना-। ७४४ । ८८४ । १३ । अत्रान्त्येन राशिना त्रयोदशरूपेण मध्यो राशिः चतुरशीत्यधिकाष्टशतरूपो गुण्यते जायन्ते-एकादश सहस्राणि चत्वारिशतानि विनवत्यधिकानि (११४९२) ततोऽस्य राशेः आधराशिना चतु- . श्चत्वारिंशदधिकसप्तशतरूपेण भागो हियते, लभ्यन्ते पञ्चदश मण्डलानि तिष्ठन्ति पश्चाद द्वात्रिंशदधिकानि त्रीणिशतानि (३३२), एष राशिः . षडशीत्यधिकशतभागकरणा.
