________________
चन्द्रप्रनिसूत्रे
योगं युनक्ति न तु तेनैव, कुत्रेत्याह - 'तंसि देसंसि' तस्मिन्नेव देशे यत्र देशे सूर्येण पूर्व गो यो जितस्तत्र योगं युक्तीत्यर्थः । कथमिति चे दुच्यते इह युगे त्रिंशदधिकानि अष्टादशशतानि रात्रन्दिवानां भवन्ति, तत्र सूर्यो विविक्षितदिनादारभ्य तृतीयसंवत्सरे तस्मिन्नेवदेशे तस्मिन्नेव दिवसे तेनैव नक्षत्रेण सह योगं युनक्ति । युगे च सूर्यवर्षाणि पञ्च भवन्ति, ततस्तृतीये पञ्चमे वा सूर्य संवत्सरे सूर्यस्य तेनैव नक्षत्रेण तस्मिन्नेव काले योगा भवति नतु युगातिक्रमे पष्ठे वर्षे अत एवोक्तम् 'सूरे अण्णं चैव गक्खते जोयं जोएइ' इति । 'ता जेणं इत्यादि, 'ता' त् 'अज्ज' अद्य विवक्षितदिने 'जेणं णक्खतेगं येन नक्षत्रेण सह 'सूरिए' सूर्यः 'जोयं जांएइ ' योगं युनक्ति 'जंसि देसंसि' यस्मिन् देशे 'से णं' स खलु सूर्यः इमानि वक्ष्यमाणानि, तान्येवाह'छत्तीसं सहाई राईदियसयाई' पत्रिंशत् पष्टयधिकानि रात्रिन्दिवशतानि पष्टयधिक टूशच्छतानि (३६६०) रात्रिन्दिवानां भवन्तीति तानि 'उवाइणावित्ता' उपादाय - अतिक्रम्य 'पुणरवि' पुनरपि भूयोऽपि 'से सूरिए' स सूर्यः 'तेणं चेव णक्खत्तेणं' तेनैव नक्षत्रेण सह 'जोयं जोएइ' योगं युनक्ति, कुत्रेत्याह- 'सि देसंसि तस्मिन्नेव देशे योगः समुत्पद्यत इति भावः । अयमाशयः-युगद्वये षष्ट्यधिकानि पत्रिंशच्छतानि रात्रिन्दिवानां भवन्ति, युगद्वयेदश सूर्यवर्षाणि भवन्ति तत एव युगद्वयातिक्रमे एकादशे वर्षे सूर्यस्य तेनैव नक्षत्रेण सह तस्मिन्नेव - देशे योगः समागच्छतीति ॥सूत्र १० ॥
T
४७०
अe जम्बूद्वीपे द्वौ चन्द्रौ द्वौ सूर्यो, एकैकस्य चन्द्रस्य ग्रहादिपरिवारो भिन्न एव भवतीति श्रुत्वा कश्विदेवमपि मन्यते यत् मण्डलेषु चन्द्रादीनां गतिभिन्नकालिकी भिन्नकालिकश्च तेषां नक्षत्रा दिभिः सह योगः भवितुमर्हेत् ? इति ततस्तदाशङ्कापनोदार्थमिदमाह - 'ता जयागं इसे चंदे' इत्यादि --
मूलम् - ता जगाणं इमे चंदे गमावण्णए भवइ तया णं इयरेवि चंदे गइ सभा are भवइ । जया णं इयरेति चंदे गसपावण्णए भवइ तया इसे बिगड़ नमः वण्णए भवइ । ता जया में इसे सूरिए गमावण्णर भवइ तथा णं इयरेवि सूरि गइ समावण्णए भवइ । जया में उपरे सूरिए गइ समावण्गए भवइ तथा णं इवि सूरिए गड़ समावण्णए भवइ । एवं महावि, णक्खत्तावि । ता जया णं इमे बड़े जुत्ते जोएणं भवइ तया णं इयरेवि चंदे जुत्ते जोएणं भवः । जया णं इयरे चंदे जुत्ते जोएणं भवइ तयाणं इमेवि चंदे जुत्ते जो भवः । एवं सूरेवि, गहावि णक्खत्तावि । सयाविणं चंदा जुत्ता जोएहिं सयाविणं सूरिया जुत्ता जांएहिं नयादि णं गहा जुत्ता जांएहि, साचिणं णक्खत्ता जुत्ता जोएर्हि, दुहओ विणं सूरा जुत्ता जो रहिं दुहओणं गहा जुत्ता जं एहिं
