________________
चन्द्राप्तिप्रकाशिका टीका प्रा.१०प्रा प्रा.२२सू.७ सूर्यस्याऽमावास्यापरिसमाप्तिदेशनिरूपणम् ४४३
छाया तावत् एतेषां खलु पञ्चानां संवत्सराणां प्रथमाममावस्यां सूर्यः कस्मिन् देशे युनक्ति ? । तावत् यस्मिन् खलु देशे सूर्यः चरमां द्वाषष्टि अमावस्यां युनक्ति तस्मात् अमावस्यास्थानात् मण्डलं चतुर्विशेन शतेन छित्त्वा चतुर्नवतिभागान् उपादाय, अत्र खलु स सूर्यः प्रथमाममावास्यां युनक्ति । एवं येनैवाभिलापेन सूर्यस्य पौर्णमास्यो भणिताः तेनैवाभिलापेन अमावस्या अपि भणितब्याः, तद्यथा-द्वितीया तृतीया द्वादशी । एवं खलु एतेनोपायेन तस्मात् तस्मात् अमावास्यास्थानात् मण्डलं चतुर्विशेन शतेन छित्त्वा चतुर्नवति२ भागान् उपादाय तस्मिन् तस्मिन् देशे तां ताममावास्यां सूर्यः युनक्ति । तावत् एतेषां खलु पञ्चानां संवत्सराणां चरमां द्वाषष्टिममावास्यां सूर्यः कस्मिन् देशे युनक्ति ? तावत् यस्मिन् खलु देशे सूर्यः चरमां द्वाषष्टिं पौर्णमासी युनक्ति तस्मात् पौर्णमासीस्थानात् मण्डलं चतुर्विशेन शतेन छित्त्वा सप्तचत्वारिंशतं भागान् अवष्वक्य, अत्र खलु स सूर्यः चरमां द्वाषष्टिममावास्यां युनक्ति । सूत्र ॥ ७॥
व्याख्या-'ता एएसि णं' इति 'ता' तावत् 'एएसिणं' एतेषां खलु 'पंचण्हं संवच्छराणं' पञ्चानां संवत्सराणां मध्ये 'पढमं अमावासं प्रथमाममावास्यां 'सूरिए' सूर्यः 'कंसि देसंसि जोएइ' कस्मिन् देशे युनक्ति : । भगवानाह-'ता'तावत् 'जसि णं देसंसि' यस्मिन् खलु देशे 'मरिए' सूर्यः 'चरिमं चरमां पाश्चात्य युगपर्यन्तवर्तिनीं 'बावट्टि' द्वाषष्टिं द्वाषष्टितमा 'अमावासं अमावास्यां 'जोएई' युनक्ति 'ताओ' तस्मात् 'अमावासट्ठाणाओ' अमावास्यास्थानात् 'मंडलं' मण्डलं 'चउव्वीसेणं सएणं' चतुर्विशेन शतेन 'छित्ता' छित्त्वा 'चउणवई भागे' चतुर्नवति भागान् 'उवाइणावित्ता' उपादाय ‘एत्थ णं' अत्र खलु ‘से सूरिए' स सूर्यः ‘पढम अमावासं' प्रथमाममावास्यां 'जोएइ' युनक्ति । अथाग्रेऽतिदेशमाह-एवं' इत्यादि ‘एवं' एतम्-अनेनैव प्रकारेण 'जेणेव अभिलावेण' येनैव यत्प्रकारकेणाभिलापेन पूर्वं 'सरियस्स' सूर्यस्य 'पुण्णमासिणीओ भणियाओ' पौर्णमास्यो भणिताः कथिताः 'तेणेव अभिलावणं' तेनैव तादृशेनैवाभिलापेन सूर्ययोगयुक्ताः 'अमावासाओवि' अमावास्या अपि 'भाणियचाओ' भणितव्या वाच्याः, 'तं जहा' तद्यथा 'विइया, तइया दुवालसमी' द्वितीया, तृतीया द्वादशी। तदालापकाश्चत्थम्
एएसि ण पंचण्हं संवच्छराणं दोच्चं अमावास सुरिए कंसि देसंसि जोएइ ? ताजंसिणं देसंसि सूरिए पढमं अमावासं जोइए. ताओ अमावासटाणाओ मंडल चउव्वीसेणं सएणं छित्ता चउणवई भागे उवाइणावित्ता एत्थ णं से सूरिए दोच्च अमावासं जोएइ । ता एएसि ण पंचण्हं संवच्छराणं तच्च अमावासं सूरिए कसि देसंसि जोएइ ? ता जसिणं देसंसि दोच्चं अमावासं जोएइ ताओ अमावासट्ठाणाओ मंडलं चउव्वीसेणं सएणं छित्ता चउणवइं भागे उवाइणावित्ता एत्थ णं से मूरिए तच्चं अमावासं जोएइ । ता एएसिणं पंचण्हं संवच्छराणं दुवालसमं अमावासं सूरिए कंसि देसंसि जोएइ । ता जंसि णं देसंसि