________________
चन्द्रप्राप्तिसूत्रे ऊणा, दुवालसमुहुत्ते दिवसे भवइ चउहि एगसद्विभागभुहुत्तेहिं अहिए । एवं खलु एएणं उवाएणं पविसमाणे सरिए तयाणंतराओ मंडलाओ तयाणंतरं मंडलं संकममाणे२ दो दो एगसद्विभागमुहुत्ते एगमेगे मंडले राइखेत्तस्स निव्वुड्ढेमाणे२ दिवसखेत्तस्स अभिबुड्ढेमाणे२ सव्वभंतरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ । ता जया णं सूरिए सव्वबाहिराओ मंडलाओ सव्वभंतरं मंडलं उवसंकमित्ता-चारं चरइ तया णं सम्बबाहिरं मंडलं पणिहाय एगेणं तेयासीएणं राइंदियसएणं तिण्णि छावट्ठिएगसहिभागमुहुत्तसयाई राइखेत्तस्स निव्वुड्ढित्ता दिवसखेत्तस्स अभिवुढित्ता चारं चरइ तया णं उत्तमकट्टपत्ते उक्कोसए अट्ठारसमुहुरो दिबसे भवइ, जहणिया दुवालसमुहुत्ता राई भवइ । एस णं दोच्चे छम्मासे । एस णं दोच्चस्स छम्मासस्स पज्जवसाणे । एस णं आइच्चसंवच्छरे । एसणं आइच्चसंवच्छरस्स पज्जवसाणे ॥ सू० ४(३)॥
इति खलु तस्सेवं आइच्चसंवच्छरस्स सई अट्ठारसमुहुत्ते दिवसे भवइ, सई अट्टारसमुहुत्ता राई भवइ । सई दुवालसमुहुत्तो दिवसे भवइ, सई दुवालसमुहुत्ता राई भवइ । पढमे छम्मासे अत्थि अट्ठारसमुहुत्ता राई, णत्थि अट्ठारसमुहुत्ते दिवसे भवइ, अस्थि दुवालसमुहुत्ते दिवसे, णत्थि दुवालसमुहुत्ता राई भवइ । दोच्चे छम्मासे अस्थि अट्ठारसमुहुत्ते दिवसे, णत्थि अट्ठारसमुहुत्ता राई भवइ, अत्थि दुवालसमुहुत्ता राई, णत्थि दुवालसमहुत्ते दिवसे भवइ । पढमे वा छम्मासे दोच्चे वा छम्मासे णस्थि पण्णरसमुहुत्ते दिवसे, णत्थि पण्णरसमुहुत्ता राई भवइ, णण्णत्थ राइंदियाणं वुड्ढोवुडूढीए मुहुचाणं चयोवचएणं, णण्णत्थ वा अणुवायगईए ॥ सू० ४॥
॥ पढमस्स पाहुडस्स पढमं पाहुडपाहुडं समत्तं ॥१-१ ॥
छाया तावत् अयं खलु जम्बूद्वीपो द्वीपः सर्वद्वीपसमुद्राणां सर्वाभ्यन्तरः यावत् विशेषाधिकः परिक्षेपेण प्रक्षप्तः । तावत् यदा खलु सूर्यः सर्वाभ्यन्तरमण्डलम् उपसंक्रम्य चार चरति तदा खलु उत्तमकाष्ठाप्राप्तः उत्कर्षकः अष्टादशमुहूर्तों दिवसो भवति, द्वादशमुहुर्ता रात्रिर्भवति । अथ निष्क्रामन् सूर्यः नव सवत्सर अयन् प्रथमे अहोरात्रे अभ्यन्तरानन्तर मण्डल उपसंक्रम्य चार चरति । तावत् यदा खलु सूर्यः अभ्यन्तरानन्तर मण्डल उपसंक्रम्य चार चरति तदा खलु अष्टादशमुहूर्तों दिवसो भवति द्वाभ्याम् एकषष्टिभागमुहूर्ताभ्यामूनः, द्वादशमुहूर्त्ता रात्रिर्भवति द्वाभ्याम् एकषष्टिभागमुहर्ताभ्यामधिका, अथ निष्क्रामन् सूर्यो द्वितीये अहोरात्र अभ्यन्तर तृतीय मण्डलमुपसंक्रम्य चार चरति । तावत् यदा खलु सूर्यः अभ्यन्तर तृतीयं मण्डलमुपसंक्रम्य चार चरति तदा खलु अष्टादशमुहूत्र्तो दिवसो भवति चतुर्भिरेकषष्टिभागमुहुर्तेरूनः, द्वादशमुहूर्ता रात्रिर्भवति चतुर्भिरेकषष्टिभागमुहू रधिका । एवं खलु एतेन उपायेन निष्क्रामन् सूर्यः तदनन्तरात्