________________
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
९०६
बावतरं गहराय जंबुद्दीवे विचारीणं ॥ १ ॥ एगं च सयसहस्सं तित्तीसं च खलु भवे सहस्साई । वय सया पण्णासा तारागणकोडिकोडी ॥२॥' द्वौ चन्द्रौ द्वौ सूर्यो नक्षत्राणि खलु भवन्ति षट् पञ्चाशत् । द्वासप्तति ग्रहशतानि जम्बुद्वीपे विचरंति ॥ १ ॥ एकं च शतसहस्रं त्रयस्त्रिंशत् खलु भवन्ति सहस्राणि । नव च शतानि पञ्चाशत् तारागण कोटिकोटीनां ॥२॥ केवलं छाययैवेमे सुबोधे न किमप्यधिके ॥ किन्तु विचारणमित्यत्र णमिति वाक्यालंकारे तेनात्र वियारीति विभक्ति परिणामेन चन्द्रादिभिः सह सामानाधिकरण्येन योजितमिति ॥ अथ लवणसमुद्रस्वरूपं कथयति - 'ता जंबुद्दीवे णं दीपे लवणे णामं समुद्दे वट्टे वलयागारसंठाणसंठिए सव्व समता संपरिक्खित्ता णं चिट्टइ' तावत् जम्बुद्वीपे खलु द्वीपे लवणो नाम समद्रो वृत्तो वलयाकार संस्थानसंस्थितः सर्वतः समन्तात् सम्परिक्षिप्य तिष्ठति ॥ तावदिति पूर्ववत् णमिति वाक्यालंकारे जम्बूद्वीपमध्ये खलु लवणनामा समुद्रो वृत्ताकारो बलयाकारश्च सर्वतः समन्तात् - सर्वासु दिक्षुविदिक्षु च संपरिक्षिप्य - वेष्टयित्वा तिष्ठति । इत्येवमुक्ते
दो चंदा दो सूरा णक्खत्ता खलु हवंति छप्पण्णा । बावत्तरं गहसयं जंबुद्दीवे विचारणं ॥ १ ॥ एगं च सयसहस्सं तित्तीसं च खलु भवे सहस्साई । णवय सया पण्णासा तारागण कोडिकोडी णं ॥ २ ॥ दो चंद्र दो सूर्य तथा नक्षत्र छप्पन होते हैं, ग्रह एकसो बहत्तर जंबूद्वीप में विचरते हैं । तथा कोटिकोटि तारागण एक लाख तेतीस हजार नवसो पचास होते हैं ।
अब लवण समुद्र के विषय में कथन करते हैं- ( ता जंबूद्दीवे णं दीवे लवणे णामं समुद्दे वट्टे वलयागार संठाणसंठिए सवओ समता संपरिक्खित्ताणं चिgs) जंबूद्वीप में लवण नाम का समुद्र वृत्तवलयाकार सभी दिशा एवं विदिशाओं को वेष्टित करके रहता है, इस प्रकार श्री भगवान् का कथन सुनकर
दो चंदा दो सूरा, णक्खत्ता खलु हवति छपण्णा । बावत्तरं गहसयं जंबुरीवे विचारीगो णं ॥ १ ॥ एगंच सयसहस्स', तित्तीस च खलु भवे सहस्साई । वय सया पण्णासा तारागण कोडिकोडी ॥२॥
એ ચંદ્રો અને એ સૂર્ણાં તથા છપ્પન નક્ષત્રા હોય છે તથા ગ્રહેા એકસાબે તેર જખૂદ્વીપમાં વિચરે છે, તથા કાર્ટિકેટિ તારાગણુ એક લાખ તેત્રીસહજાર નવસેાપચાસ होय छे,
उवे सवाशुसभुद्रना संबंधमा उन अरे हे - (ता जंबुद्दीवेणं दीवे लवगे णाम समुदे बढे वलयागारसं ठाणसं ठिए सव्वओ समता संपरिक्खित्ताणं विट्ठइ) ४ द्वीपमा सत्रनामनो સમુદ્ર વૃત્ત વલયાકાર બધી દિશાઓ અને વિદિશાઓને વીટળાઇને રહે છે, આ પ્રમાણે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૨